آموزش سرطان

آموزش سرطان دکتر فاطمه شکی

شاید برایتان مهم باشد که چکار کنید سرطان نگیرید. هرچند نمی توان به صورت دقیق در این زمینه نظر داد اما نکته مهم سبک زندگی سالم است. سبک زندگی سالم یعنی مصرف مواد غذایی سالم، عدم استفاده از مواد غذایی ناسالم، عدم استفاده از دخانیت و مواد مخدر و مشروبات الکلی و در نهایت داشتن تحرک. اگر به دلایلی که در بالا ذکر شد نگاهی بیاندازید، متوجه خواهید شد که اکثر علل بروز سرطان های مختلف، در عدم داشتن سبک زندگی سالم خلاصه شده است

همچنین مصرف برخیمواد ضدسرطان می تواند برای پیشگیری از سرطان مفید باشد. پیاز، زردچوبه و بره موم از مواردی هستند که به پیشگیری از سرطان کمک می کنند. اگر به صورت منظم در برنامه غذایی خود مواد ضدسرطان قرار دهید، احتمال بروز سرطان را در خود کم خواهید کرد.

سرطان چیست و چگونه پدید می‌آید؟

سرطان رشد غیرقابل کنترل سلول‌ها در بدن است. در یک بدن سالم، هزاران میلیارد سلول وجود دارد که با توجه به نیاز بدن تقسیم می‌شوند. سلول‌های سالم بر اساس نوعشان، چرخه حیات، تولید ‌‌مثل و مرگ دارند. با مرگ سلول‌های قدیمی یا آسیب دیده، سلول‌های جدید جایگزین آن‌ها می‌شوند. سرطان دقیقاً در این فرآیند اختلال ایجاد می‌کند و باعث رشد غیرعادی سلول‌ها در بدن می‌شود. هنگامی که سلول‌ها به طور غیر قابل مهار تقسیم می‌شوند، توده‌هایی به نام تومور را تشکیل می‌دهند.

سرطان انواع مختلفی دارد که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

تفاوت سلول‌های سالم و سرطانی

تفاوت عمده سلول‌های سالم و سرطانی در دو نکته است:

• سلول‌های سرطانی به‌طور غیرطبیعی و غیرقابل کنترل تکثیر می‌شوند.
• سلول‌های سرطانی عمری بسیار طولانی‌تر از سلول‌های سالم دارند.

نگاهی مختصر به دسته‌بندی سرطان‌ها

سرطان‌ها بر اساس نوع سلول‌هایشان و البته منطقه و اندامی که در آن رشد می‌کنند، نام‌گذاری می‌شوند. حتی آموزش سرطان اگر سرطان به منطقه دیگری از بدن سرایت کند نیز این اسم ثابت باقی می‌ماند. برای مثال سرطانی که از ریه آغاز شود و به کبد سرایت کند، باز هم سرطان ریه نامیده می‌شود.

تاکنون بیشتر از صد نوع مختلف از انواع سرطان شناسایی شده‌اند که تقسیم‌بندی آن‌ها براساس نوع سلول‌های درگیر، متفاوت است. از انواع سرطان شایع در مردان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرطان روده‌ی بزرگ و راست روده (کولو رکتال)
• سرطان کبد
• سرطان ریه

همچنین، شایع‌ترین انواع سرطان در بین زنان، موارد زیر هستند:

• سرطان کولو رکتال
• سرطان ریه
• سرطان دهانه رحم
• سرطان معده

انواع سرطان‌ها چه تفاوت‌هایی باهم دارند؟

بعضی از انواع سرطان‌ بسیار سریع رشد می‌کنند و بعضی بسیار آهسته.

انواع سرطان‌ها به طرق مختلف به درمان پاسخ می‌دهند. بهترین درمان برای تعدادی از سرطان‌ها جراحی آموزش سرطان است، در حالی که شیمی‌درمانی بهترین گزینه برای برخی دیگر است.

معمولا برای گرفتن بهترین نتیجه در درمان سرطان، بیش از یک گزینه برای درمان انتخاب می شود. افراد مبتلا به سرطان نیازمند درمانی هستند که بیشترین تاثیر را بر سرطان آنها داشته باشد.

تومور چیست؟

یکی از روش‌های تشخیص آموزش سرطان به‌موقع سرطان، روش «غربالگری» است. این روش به‌ویژه در درمان زودهنگام سرطان رحم، سرطان کولورکتال و سرطان سینه نقش بسزایی دارد.

غربالگری مجموعه‌ای از آزمایش‌های پزشکی آموزش سرطان است که اگر پاسخ آن منفی باشد، فرد سالم تشخیص داده می‌شود. با این وجود، اگر پاسخ تست غربالگری مثبت باشد، به معنی این نیست که فرد مبتلا به سرطان است. در صورت مثبت بودن تست غربالگری، لازم است فرد آزمایش‌های تکمیلی انجام دهد.

نکته مهمی که در درمان سرطان وجود دارد، تشخیص به‌موقع آموزش سرطان آن است. تشخیص به‌موقع سرطان می‌تواند میزان مرگ‌و‌میر ناشی از آن را به‌طور چشمگیری کاهش دهد. با این وجود، در بسیاری از موارد، سرطان در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود. از انواع روش‌های تشخیصی سرطان می‌توان تست‌های بالینی، تست‌های آزمایشگاهی، تصویربرداری و نمونه‌برداری را نام برد.

چه زمانی سرطان در بدن پخش می‌شود؟

در مراحل پیشرفته سرطان، ممکن است سلول سرطانی از منشا خود توسط سیستم گردش خون یا سیستم‌های لنفاوی و یا انتقال مستقیم به بافت‌های مجاور در بدن انتشار یابد. به این حالت «سرطان متاستاتیک» و به توده ایجادشده در عضو جدید، متاستاز گفته می‌شود.

برای مثال سلول‌های سرطان ریه می‌توانند از طریق گردش خون به کبد منتقل شده و یک توده متشکل از سلول‌های سرطانی ریه در کبد ایجاد کنند. این توده می‌تواند باعث تخریب سلول‌های طبیعی کبد شده و در فعالیت کبد اختلال ایجاد کند.

درمان سرطان متاستاتیک بسیار مشکل‌تر و پیچیدهتر از درمان سرطانی است آموزش سرطان که به عضو ابتدایی محدود است.

مراحل پیشرفت سرطان (Staging)

ممکن است شنیده باشیم که سرطان از هنگام شروع به چه اندازه پیشرفت کرده است. به این آموزش سرطان موضوع مرحله یا استیج سرطان گفته می‌شود.

گاهی می‌شنویم که سرطان در مرحله یک یا دو قرار دارد. دانستن مرحله پیشرفت سرطان به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد کدام نوع درمان بهترین گزینه خواهد بود.

به عنوان یک قانون کلی، هر چه عدد مرحله پایینتر باشد، یعنی سرطان کمتر رشد کرده است. مرحله چهارم بالاترین و آخرین مرحله از نظر گسترش و پیشرفت سرطان است.

در صورتی که مبتلا به سرطان هستیم لازم است از پزشک خود درباره مرحله یا پیشرفت سرطان خود بپرسیم.

چگونه می‌توانیم از بروز سرطان پیشگیری کنیم؟

در حال حاضر با پیشرفت‌های چشمگیر علم پزشکی، بعضی آموزش سرطان از انواع سرطان‌ها قابل پیشگیری کامل هستند. سرطان دهانه رحم و سرطان کبد دو نوع سرطانی هستند که عامل آن‌ها یک ویروس شناخته شده است و واکسیناسیون به‌موقع علیه این ویروس‌ها می‌تواند خطر ایجاد این نوع سرطان را به میزان چشمگیری کاهش دهد.

همه‌ی ما خبر‌های متناقضی در مورد پیشگیری از سرطان شنیده‌ایم. گاهی اوقات مورد خاصی آموزش سرطان که در یک آموزش سرطان برای پیشگیری از سرطان توصیه‌ شده است، در مطالعه دیگر رد می‌شود.

دانسته‌های ما در رابطه با پیشگیری از سرطان، هنوز در حال تکامل آموزش سرطان است. با این‌حال، این موضوع آموزش سرطان به‌خوبی پذیرفته‌شده است که خطر ابتلای هر فرد به سرطان، تحت تأثیر سبک زندگی او قرار دارد.

بنابراین، باید بدانیم که برای پیشگیری از سرطان، تغییرات ساده در سبک زندگی می‌تواند تفاوت‌های چشمگیری ایجاد کند. نکاتی آموزش سرطان که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود، نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارند.

پرهیز از دخانیات

استفاده از هر نوع دخانیات، ما را در مسیر برخورد با سرطان قرار می‌دهد. سیگار با انواع مختلف سرطان ازجمله سرطان ریه، دهان، گلو، حنجره، پانکراس، مثانه، دهانه رحم و کلیه مرتبط است. جویدن تنباکو هم با سرطان حفره دهان و پانکراس مرتبط است. حتی اگر از دخانیات استفاده نکنیم، قرار گرفتن در معرض دود سیگار می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.

پرهیز از دخانیات، یا تصمیم به قطع مصرف آن‌ها،‌ بخش مهمی از پیشگیری از سرطان است. برای ترک مصرف دخانیات، می‌توانیم از پزشک خود در مورد محصولات و سایر راهکارهای ترک سیگار کمک بگیریم.

داشتن رژیم غذایی سالم

اگرچه داشتن رژیم غذایی سالم، به‌تنهایی عدم ابتلا به سرطان را تضمین نمی‌کند، اما می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را به‌طور چشمگیری کاهش دهد. برای این منظور بهتر است نکات زیر را رعایت کنیم:

• میوه و سبزی‌های فراوان مصرف کنیم. رژیم غذایی خود آموزش سرطان را بر پایه‌ی میوه‌ها، سبزی‌ها و سایر مواد غذایی از منابع گیاهی، مانند غلات کامل و حبوبات، قرار دهیم.
• وزن خود را در محدوده‌ی سالم حفظ کنیم. با مصرف کمتر غذاهای پرکالری، ازجمله کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و چربی‌های حیوانی، وعده‌های غذایی سبک‌تری داشته باشیم.
  کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده یا ساده شامل قندها و غلاتی هستند که تمام سبوس، فیبر و مواد مغذی آن‌ها حذف‌شده است؛ مانند نان سفید، شیرینی‌ها، آرد سفید، برنج سفید، دسرهای شیرین. این خوراکی‌ها به‌سرعت هضم شده و باعث افزایش ناسالم سطح قند خون می‌شوند.
• الکل مصرف نکنیم. خطر ابتلا به انواع سرطان، ازجمله سرطان پستان، روده بزرگ (کولون)، ریه، کلیه و کبد، با مقدار و مدت زمانی که به‌صورت مداوم الکل مصرف کرده‌ایم، افزایش می‌یابد.
• مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده را محدود کنیم. گزارش آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (آژانس سرطان سازمان جهانی بهداشت)، نشان داده است که مصرف مقادیر زیاد گوشت‌های فرآوری‌شده می‌تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش دهد.
  رژیم غذایی مدیترانه‌ای به همراه روغن زیتون بکر و آجیل در خانم‌ها، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را در آن‌ها کاهش دهد. رژیم غذایی مدیترانه‌ای بیشتر بر روی غذاهای گیاهی مانند میوه‌ها و سبزی‌ها، غلات کامل، حبوبات و آجیل تمرکز دارد. در این رژیم غذایی، چربی‌های سالم، مانند روغن زیتون، جایگزین کره و ماهی، جایگزین گوشت قرمز می‌شود.

داشتن وزن مناسب و فعالیت فیزیکی

حفظ وزن مناسب می‌تواند خطر ابتلا به انواع سرطان ازجمله سرطان پستان، پروستات، ریه، روده بزرگ و کلیه را کاهش دهد.

فعالیت جسمی نیز اهمیت زیادی دارد. علاوه بر کمک به کنترل وزن، فعالیت بدنی به‌تنهایی ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان و سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.

فعالیت جسمی به هر میزان، ازنظر سلامتی، مفید است. اما برای به دست آوردن مزایای قابل‌توجه سلامتی، باید سعی کنیم حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت هوازی متوسط یا ۷۵ دقیقه در هفته فعالیت هوازی شدید داشته باشیم. همچنین می‌توانیم ترکیبی از فعالیت‌های متوسط و شدید را در نظر بگیریم. حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی را به‌عنوان یک هدف کلی در برنامه‌ی روزانه خود بگنجانیم و چه‌بهتر که بتوانیم این زمان را افزایش دهیم.

اغلب سرطان‌ها یک توده ایجاد می‌کنند که به آن تومور می‌گویند، ولی آموزش سرطان تمام توده‌ها تومور نیستند.

معمولا پزشک تکه‌ای از توده را برای آزمایش برمی‌دارد که به آن نمونه‌برداری یا بیوپسی می‌گویند. بررسی آزمایشگاهی این نمونه مشخص می‌کند که این توده سرطانی است یا نه.

• توده‌هایی که سرطانی نیستند «خوش خیم» نامیده می‌شوند.
• توده‌هایی که سرطانی‌اند، «بدخیم» نامیده می‌شوند.
• بعضی از انواع سرطان‌ها مانند لوسمی (سرطان خون) تومور ایجاد نمی‌کنند .

علل سرطان پستان: ژنتیک، زنانی که پس از ۳۰ سالگی آبستن می شوند، اشعه یونیزان، زنانی که هرگز حامله نمی شوند.

علل سرطان پوست: اشعه آفتاب، مواد معدنی، پوست روشن، آرسنیک، خالهای مادرزادی بدخیم.

علل سرطان چشم: ارث، ناشناخته.

علل سرطان گوش: عفونتهای مزمن، اشعه خورشید، علل مادرزادی.

علل سرطان مغز: منشا از سایر سرطانهای بدن بویژه آموزش سرطان پستان و علل ناشناخته.

علل سرطان استخوان: عفونتها، مادرزادی، تشعشع و مواد شیمیایی، ناشناخته.

علل سرطان بینی: اشعه خورشیدی زیاد، خالهای بدخیم.

علل سرطان تیروئید: سابقه تابش اشعه رادیو اکتیو به سر و گردن، جنسیت (زنان ۳ برابر بیشتر از مردان)