دانلود پی دی اف ( pdf ) جزوه فیزیولوژی خون د.ع.پ.مازندران

دانلود پی دی اف ( pdf ) جزوه فیزیولوژی خون د.ع.پ.مازندران

دانلود جزوه فیزیولوژی خون

اعمال متعددی از جمله انتقال گازهای تنفسی ، مولکول های غذایی ، مواد زاید متابولیک و هورمون ها را انجام می دهد. خون موجود در بدن در مجموعه ای از عروق که قلب را ترک کرده و دوباره به آن باز می گردند، انتقال می یابد.

عروق خونی ( رگ خونی) شبکه ای از مجاری را تشکیل می دهند که امکان جریان خون از قلب به کلیه سلول های زنده بدن و سپس برگشت آن به قلب را فراهم می سازد.سرخرگ ها و ورید ها (سیاهرگ ها) از طریق عروق خونی کوچک تر در امتداد یکدیگر قرار می گیرند.

سرخرگ ها به طور گسترده به منظور تشکیل شبکه ای از عروق که به طور فزآینده کوچک تر می شوند، منشعب می گردند. سرخرگ هایی که قطر بسیار ریزی دارند، شریانچه نامیده می شوند. خون موجود در داخل مویرگ ها که نازک ترین و فراوان ترین عروق خونی اند، از طریق دستگاه سرخرگی به وریدی منتقل می شود. کلیه نقل و انتقالات مایعات، مواد غذایی و زاید بین خون و بافت ها از طریق جدا ر مویرگ ها به وقوع می پیوندد. خون از طریق مویرگ ها  به درون وریدهایی با اندازه بسیار کوچک ، به نام ورید چه ،جریان یافته و در نهایت از طریق وریدهایی با اندازه تدریجا فزاینده به قلب بر می گردد.

همچنان  که پلاسمای خون از طریق مویرگ ها عبور می کند، فشار هیدروستاتیک خون مقداری از آن را به بیرون از دیواره مویرگ ها می راند. خون حمل شده از پلاسما که از دیواره مویرگ ها به داخل بافت های محیطی منتقل می شود، مایع بافتی یا مایع بینابینی خوانده می گردد.مقداری از این مایع به طور مستقیم به مویرگ ها بازگشته ، مقداری نیز داخل عروق لنفی واقع در بافت پیوندی مجاور عروق خونی وارد می شود.مایع داخل عروق لنفی که لنف نامیده می شود، در نقاط خاصی به خون وریدی بازگرانده می شود. گره های لنفی واقع در امتداد مسیر ، لنف  را قبل از بازگشت آن به خون وریدی تصفیه می کنند. به این ترتیب دستگاه لنفی به عنوان بخشی از دستگاه گردش خون در نظر گرفته می شود.

ترکیب خون:

خون از عناصری ترکیب دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون شده که به حالت تعلیق در پلاسما حل می شود.عناصر متشکله و اعمال آنها شامل اریتروسیت ها ( گلبول ها ی قرمز برای انتقال اکسیژن) ، لکوسیت دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دفاع ایمنی) و پلاکت ها( انعقاد خون) میباشد. پلاسما حاوی انواع مختلف پروتئین ها و مولکول های فراوان محلول در آب است.

زمانی که نمونه خونی سانتریفوژ می شود، عناصر متشکله سنگین تر در بخش تحتانی لوله فشرده ، پلاسما در قسمت فوقانی باقی می ماند( بدین صورت که سلول های یخش تحتانی که اریتروسیت میباشند، لوله آزمایش فشرده شده، مایع پلاسما در بالای لوله باقی می ماند.سلول های سرخ فراوان ترین سلول های خون هستند.

سلول های سفید و پلاکت ها صرفا لایه نازکی با رنگ ملایم موسوم به« پرده لیفی خون» را در حد فاصل بین سلول های سرخ فشرده شده و پلاسما تشکیل می دهند.

پلاسما:

پلاسما مایعی کاهی رنگ، شامل آب و مواد حل شده در آن است. بیشتر ماده حل شده در پلاسما از نظر غلظت Na⁺ است. افزون بر این یون ، پلاسما حاوی بسیاری از دیگر یون ها ، همچنین مولکول های آلی می باشد.

پروتئین های پلاسما:

پروتئین های پلاسما ۷% تا  ۹% حجم آن را تشکیل می دهند.سه نوع پروتئین شامل آلبومین ، گلبولین ها و فیبرینوژن می باشند. که در میان آنها آلبومین ها بیشترین پروتئین های پلاسما محسوب گردیده و در عین حال کوچکترین اندازه را دارند.

آلبومین به وسیله کبد تولید شده، برای تامین فشار اسمزی مورد نیاز   جهت کشیدن آب از مایع بافتی محیطی به درون مویرگ ها عمل می کنند،. این عمل برای حفظ حجم و فشار خون مورد نیاز است.

گلوبین ها شامل سه نوع آلفاگلوبین ، بتاگلوبین ها و گاماگلوبین ها هستند. آلفا و بتا گلوبین ها به دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون کبد تولید شده ، عمل انتقال لیپید ها و محلول در چربی خون را بر عهده دارند. پادتن ها در گاماگلوبین ها یافت می شود.

گلوبین ها، پادتن های تولید شده به وسیله ی لنفوسیت های موجود در بافت های لنفاوی و خون هستند که در ایمنی بدن نقش دارند.

فیبرینوژن ها فاکتور انعقادی مهمی هستند که به وسیله ی کبد تولید می شود. در روند تشکیل لخته ، فیبرینژن به رشته های نامحلول فیبرین تبدیل میشود. بنابراین ، مایع خون لخته شده که سرم خوانده میشود، فاقد فیبرینوژن بوده، مشابه پلاسما است.

عناصر متشکله خون:

۱٫   اریتروسیت ها:سلول های قرمز خون ، سلول های دیسک مانند، پهن و مقعر الطرفین هستند.شکل منحصربه فرد این سلول ها با عمل انتقال اکسیژن ارتباط داشته ، به این ترتیب مساحت افزایش یافته ای را فراهم می سازد که از طریق آن گازهای تنفسی می توانند انتشار یابد.

اریتروسیت ها فاقد هسته و میتوکندری هستند و انرژی شان را از طریق تنفس غیر هوازیکسب می کنند و عمر آنها حدود ۱۲۰ روز می باشد.

هر اریتروسیت حاوی مولکول هموگلوبین است که رنگ قرمزی به خون می بخشد. هر مولکول هموگلوبین از یک بخش پروتئینی به نام گلوبین و رنگدانه ای حاوی آهن به نام هم ترکیب شده است.

۲٫   لکوسیت ها: سلول های سفید خون حاوی هسته ومیتوکندری بوده ، می توانند به روش آمیبی کنند (اریتروسیت ها به طور مستقل قادر به حرکت نیستد.) لکوسیت ها به علت داشتن حرکت آمیبی می توانند با فشار از منافذ دیواره مویرگ ها عبور کرده به طرف کانون های عفونی بدن حرکت کنند، در حالی که اریتروسیت ها معمولا داخل عروق خونی محبوس می مانند. حرکت لکوسیت ها از طریق دیواره های مویرگی “دیاپدز” خوانده می شود.

در حالت معمول لکوسیتها در زیر میکروسکوپ تقریبا نامرئی بوده ، مگر اینکه رنگ آمیزی شوند. لکوسیت ها طبق اختصاصات رنگ پذیزی یشان طبقه بندی میشود. لکوسیت های که در سیتوپلاسم خود حاوی گرانول اند، لکوسیت دانه دار و آن هایی که فاقد دانه اند،لکوسیت بدون دانه ( آگرانول )خوانده می شود.

رنگی که برای مشاهده سلول سفید خون به کار می رود، معمولا مخلوطی از رنگ صورتی مایل به قرمز به نام ائوزین و نوعی رنگ آبی مایل به ارغوانی به نام رنگ قلیایی است. از این رو ، لکوسیت های دانه دار دارای رنگ آبی مایل به ارغوانی بازوفیل ها خوانده میشود.و همچنین لکوسیت های دانه دار مایل به قرمز ائوزینوفیل خوانده میشود.و لکوسیت هایی که میل به ترکیبی شیمیایی اندکی به هر دو رنگ دارند، نوتروفیل ها خوانده میشوند.

نوتروفیل ها فراوان ترین نوع لکوسیت هاهستند ودارای هسته ۲-۵ قسمتی ، و گرانول های سیتوپلاسمی به رنگ بنفش روشن هستند. ائوزینوفیل ها دارای هسته دو قسمتی با گرانول های سیتوپلاسمی با رنگ ائوزینوفیل قرمز هستند وهمچنین بازوفیل ها دارای هسته ای چند قطعه ای و با رنگ هماتوکسیلن آبی هستند.

لکوسیت های فاقد دانه دو نوع هستند: لنفوسیت ها و مونوسیت ها. معمولا لنفوسیتها دومین نوع لکوسیت غالب اند. آن ها سلول های کوچکی با هسته گرد و سیتوپلاسم اندک هستند. بر عکس مونوسیت ها بزرگترین نوع لکوسیت ها بوده، معمولا دارای هسته ی لوبیایی شکل یا نعل اسبی مانند هستند.افزون بر این دو نوع سلول های کوچک تری وجود دارند که از لنفوسیت ها مشتق شده و پلاسما سل خوانده میشود. پلاسما سل ها مقادیر فراوانی پادتن تولید و ترشح میکنند.

۳٫   پلاکت ها:

پلاکتها یا ترومبوسیتها در واقع کوچکترین بخش قطعاتی از سلول های بزرگی به نام مگاکاریوسیت ها هستند که در مغز استخوان یافت میشوند. پلاکت ها فاقد هسته بوده و همانند لکوسیتها توانایی حرکت آمیبی دارند.پلاکت ها حدود ۵ تا ۹ روز قبل از انهدام به وسیله دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون و کبد به زندگی خود ادامه می دهند.پلاکتها نقش مهمی در انعقاد خون ایفا کرده، بخش اعظمی از توده لخته را تشکیل می دهند.فسفولیپیدهای غشای سلولی برای فعال کردن عوامل انعقادی پلاسماعمل کرده ، با ایجاد رشته های فیبرین، موجب تقویت میخ پلاکتی که در بخش بعد توضیح داده میشود، می شوند.

پلاکتهایی که در لخته خونی به یکدیکر میچسبند ماده شیمیایی به نام سروتونین آزاد می سازند، که انقباض عروق خونی را تحریک کرده ، جریان خون به ناحیه آسیب دیده را کاهش میدهد. پلاکتها همچنین فاکتورهای رشدی را ترشح میکنند که در حفظ و یکپارچگی عروق خونی مهم اند.(تنظیم کننده اتوکرینی) همچنین این تنظیم کننده ها ممکن است درایجاد و پیشرفت تصلب شرایین نقش داشته باشند.

خون سازی: تولید سلول های خون

سلول های خون به طور دایم از طریق روندی به نام هموپویزیس تشکیل میشود. اصطلاح اریتروپویزیس،به تشکیل اریتروسیت ها و لکوپویزیس به تشکیل لکوسیت ها اطلاق میشود.

سلول های بنیادی خون سازی که سلول های خونی را به وجود می آورند از کیسه زرده جنین منشا گرفته ، سپس به سوی کبد مهاجرت می کنند. از این رو زایش سلول های خونی در کبد جنین به وقوع می پیونند.آنگاه سلول های بنیادی به مغز استخوان مهاجرت کرده ، به مدت کوتاهی بعد از تولد بی دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون مقدم کبد به عنوان کانون تولید سلول های خونی از این عمل دست می کشد.

روندهای اریتروپویزیس و لکوپویزیس  بعد از تولد، در دو گروه از بافت های میلوئیدی و لنفوئیدی به وقوع می پیوندد.بافت میلوئیدی شامل مغز قرمز ، استخوان های بلند، دنده ها ، جناغ، جسم مهره ها، و بخش هایی از جمجمه می باشد.بافت لنفوئید شامل گره های لنفاوی ، لوزه ها ، طحال ، و تیموس است. مغز استخوان همه انواع مختلف سلول های خون را تولید می کند.همچنین یک نوع سلول (لنفوسیتها) در بافت لنفوئید تولید می شود. زایش سلول های قرمز روند فوق العاده فعالی است.

تولید سلول های خون به روش یکسانی درهر بافت میلوئید و لنفوئید شروع می شود.جمعیتی از سلول های تفکیک نیافته ( تخصص نیافته)  به تدریج افتراق یافته( تخصص یافته ) ، به سلول های بنیادی به وجود آورنده سلول های خونی تبدیل میشود. در هر مرحله از طول مسیر ، سلول های بنیادی می توانند به طریق میتوز تکثیر کنند، در تنیجه دودمان اجدادی یشان هرگز از بین نمی رود. همچنان که این سلول ها افتراق می یابند، گیرنده های غشایی دانلود جزوه فیزیولوژی خون  شان دریافت علایم شیمیایی را که موجب تکامل هرچه بیشترشان در مسیرهای خاص میگردد، گسترش میدهند. اولین سلول های بنیادی که در نمای میکروسکوپی می توانند شناخته و متمایز گردند، اریتروبلاست ها بوده، ( که به اریتروسیت تبدیل می گردند.) وانواع دیگر شامل میلوبلاست ها (که به لکوسیت های دانه دار تبدیل می شوند) و مونوبلاست ها( که به مونوسیتها تبدیل می شود.) هستند. تولید انواع مختلف لنفوسیت ها به وسیله مواد شیمیایی خاصی به نام لنفوکین ها تحریک میگردد که  این مطلب به عنوان بخشی از تنظیم اتوکرین بوده، در ارتباط با دستگاه ایمنی بحث می شود.

تولید سلول های قرمز به وسیله هورمون مترشحه از کلیه به نام اریتروپویتین (محرک تولید سلول های قرمز ) تحریگ می گردند.ترشح اریترپویتین به وسیله کلیه ها ، هرآینه با انتقال کمتر از حد طبیعی اکسیژن به کلیه ها و سایر بافتها تحریک میشوند.

اخیرا محققین سیتوکین خاصی را شناسایی کردند که مگاکاریوسیت ها و روند تکامل آنها به سوی پلاکت ها( ترومبوسیت ها) را تحریک می کنند.این مولکول تنظیمی جدیدا کشف شده را ترومبوپوییتین نامیدند.

این سیتوکنین ممکن است درنهایت برای درمان ترومبوسیتوپنی ( کاهش پلاکت ها) ، به عنوان مثال ، در بیماران دریافت کننده شیمی درمانی و یا پیوند مغز استخوان و برای درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرد

آنتی ژن های سلول قرمز و  گروه های خونی:

بر روی سطوح همه سلول های بدن مولکول هایی وجود دارند که می توانند به دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون وسیله دستگاه ایمنی فرد دیگری به عنوان بیگانه شناسایی  شوند.این مولکول ها به آنتی پادتن ها معروف هستند. به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی ، نوع ویژه ای از لنفوسیت ها دسته ای از پروتئین دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون ها به نام پادتن ها را ترشح می کنند که به طریق خاصی به آنتی ژن ها متصل می شوند.اختصاصی بودن آنتی بادی ها برای پادتن های خاص همانند اختصاصی بودن آنزیم ها برای سوبستراهای خود و پروتئین های گیرنده برای میانجی های عصبی و هورمون ها است.

سیستم ABO

شناسایی آنتی ژن های روی سایر سلول ها در دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون مقایسه با آنتی ژن های روی سلول های سرخ خون فرآیند متفاوتی است.با این وجود، آنتی ژن های سرخ خون، از نظربالینی اهمیت فوق العاده ای دارند، زیرا برای اهداف انتقال خون باید نوعی سازگاری بین دهنده و گیرنده گان خون برقرار گردد. با وجودی که چندین گروه آنتی ژن های سلول سرخ خون وجود دارد اما گروه اصلی آن ها تحت عنوان سیستم  ABO شناخته میشود. بسته به آنتی ژن های موجود بر روی سطح سرخ خون ، شخص ممکن است دارای گروه خونی نوع A  (فقط دارای آنتی ژن های A ) ، نوع B ( دارای آنتی ژن های B ) ، نوع AB( فقط دارای آنتی ژن A,B) و یا نوعO  فاقد آنتی ژن A,B) باشد. بایستی مجددا ذکر گردد که نوع آنتی ژن های سطح سلول سرخ خون نوع گروه خونی فرد را مشخص می کند.

در مورد گروه خونی هر فرد دو ژن ( یک ژن از پدر و دیگری از مادر ) به ارث می رسد که تولید آنتی ژن های ABO را تنظیم میکنند.ژن آنتی ژن های A,B نسبت  به ژن O غالب است.

دستگاه ایمنی نسبت به آنتی ژن های قرمز خود تحمل دارد. به عنوان مثال ، شخصی که به گروه خونی اش A است، پادتن های ضد A تولید نمی کنند. با این وجود ، و با کمال شگفتی ، اشخاص دارای گروه خونی A پادتن های ضد آنتی ژن B را می سازند.این تصور وجود دارد که ساخته شدن این پادتن ها در پاسخ به واکنش متقابل بین برخی بین باکتری های معمولی با آنتی ژن A,B حاصل می گردد.به این ترتیب شخصی که که دارای خونی A می باشد، پادتن هایی را کسب می کنند که به هنگام مواجه با این باکتری ها می توانند با آنتی ژن B شروع به واکنش کنند، ولی پادتن هایی را که قادر به واکنش با آنتی ژن Aباشند، تولید نمی کنند، چرا که به وسیله مکانیسم های تحمل ممانعت می شوند.

اشخاصی که دارای گروه خونی AB هستند نسبت به هر دو این آنتی ژن ها تحمل داشته ، در نتیجه پادتن های ضد A^– و B^– را تولید نمی کنند.بر عکس در اشخاص دارای گروه خونی O نسبت به آنتی ژن تحمل ایجاد شده و از این رو در پلاسما دارای هر دو پادتن ضد A^– و B^– می باشند.

واکنش های  انتقال خون:

قبل از انجام انتقال خون عمل “کراس مچ” به وسله مخلوط کردن سرم فرد گیرنده با سلول های دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون دانلود جزوه فیزیولوژی خون خون اهدا کننده به عمل می آید.اگر نمونه سازگار نباشد، برای مثال چنانچه اهداکننده دارای گروه خون A و گیرنده دارای گروه خونی B باشد ، پادتن های فرد گیرنده به سلول های قرمز اهدا کننده متصل شده ، پل هایی را تشکیل می دهد که موجب انباشته شدن توام سلول ها و یا بروز پدیده آگلوتیناسیون می گردد.