آموزش انواع اپی تلیوم ها

اپی تلیوم دکتر زهرا بابازاده

انواع اپی تلیوم ها

بافت پوششی یا اپیتلیوم (به انگلیسی: Epithelium) بافتی است که از سلول‌های چندضلعی اجتماع یافته‌ای تشکیل شده‌است که پوشش سلولیه سطوح خارجی و داخلی بدن از جمله پوست، دیوارهٔ رگ‌ها و حفره‌های کوچک آموزش انواع اپی تلیوم ها را می‌پوشاند. بسیاری آموزش انواع اپی تلیوم ها از غدد نیز از بافت پوششی تشکیل شده‌اند. این بافت در بالای بافت همبند قرار گرفته‌است و این دولایه توسط غشای پایه از هم جدا می‌شوند.

دوره اپی تلیوم به مسائل مختلف در این حوزه می‌پردازد. امید است کاربران پزشک آموز پس از گذراندن این دوره، بتوانند بخش اعظمی از نیازهای خود را برآورد نمایند.

سرفصل و رئوس مطالب:

• اپی تلیوم ساده
• اپی تلیوم مطبق
• اپی تلیوم ترنزیشنال ، مطبق کاذب
• اپی تلیوم در مجاری افران، اپی دیدیوم، دفران
• …

این دوره برای چه کسانی مفید است:

در زیست شناسی  یک بافت مجموعه ای از سلولهای مشابه و ماتریس خارج سلولی آنها از یک منبع است که با هم عملکرد خاصی را انجام می دهند در واقع به مجموعه ای از سلول های مشابه که باهم عملکرد یکسانی دارند بافت میگویند. اندام های مختلف بدن با توجه به عملکرد مجموعه ای از بافت ها به چند گروه تقسیم می شوند.

کلمه انگلیسی “tissue” از کلمه فرانسوی “tissue” گرفته شده است ، به معنی چیزی که “بافته شده است”

مطالعه بافت های انسان و حیوانات به عنوان هیستولوژی  histology و مطالعه بافت ها برای کشف ارتباط با بیماری به عنوان هیستوپاتولوژی Histopathology شناخته می شود.در گیاهان ، بافت ها هم در بخش آناتومی گیاه و هم آموزش انواع اپی تلیوم ها در بخش فیزیولوژی مورد مطالعه قرار می گیرند. ابزارهای کلاسیک برای مطالعه بافتها بلوک پارافینی است که در آن بافت تعبیه شده و سپس برش داده می شود و پس از رنگ آمیزی در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرند.توسعه و پیشرفت میکروسکوپ های الکترونی ،

بافت مخاطی یکی از چهار نوع بافت (مخاطی ، عضلانی ، پیوندی و عصبی) در حیوانات است که شامل سلولهای چند وجهی است که به یکدیگر محکم چسبیده و صفحات سلولی را تشکیل می دهند که داخل اندامهای توخالی و سطح بدن را پر میکنند.

بافتهای مخاطی توسط سلولهایی که سطوح اندامها را می پوشانند مانند سطح پوست ، مجاری تنفسی ، سطوح اندامهای نرم ، دستگاه تناسلی و پوشش داخلی دستگاه گوارش تشکیل می شوند.سلولهای شامل یک لایه مخاطی از طریق اتصالات نیمه نفوذ پذیر و محکم به هم متصل می شوند. از این رو ، این بافت سدی بین محیط خارجی و اندامی که می پوشاند ایجاد می کند.علاوه بر این عملکرد محافظتی ، بافت مخاطی ممکن است برای عملکرد ترشح غدد ، دفع و جذب تخصص داشته باشد. همچنین به محافظت از اندام ها در برابر میکروارگانیسم ها ، آسیب و از دست دادن مایعات کمک می کند.

ویژگی های بافت مخاطی:

• اگرچه بافت اپیتلیال موجود در قسمتهای مختلف بدن ممکن است از نظر ساختار و عملکرد متفاوت باشد، اما همه آنها ویژگیهای مشترکی دارند.

برخی از این ویژگی ها در ادامه آورده شده است:

1. شکل و اندازه

• شکل و اندازه سلولهای مخاطی متغیر است ، و شامل انواع مختلف از جمله ستونی بلند تا مکعبی و سنگفرشی و … می باشد.
• به طور کلی اندازه و مورفولوژی سلول ها بر اساس عملکرد آنها طبقه بندی میشود.

2. تقارن

• سلولهای مخاطی عموماً قطبیت را نشان می دهند و اندامکها و پروتئینهای غشایی به طور ناهموار در داخل سلول توزیع شده اند.
• سطوح جانبی سلول های مخاطی، رو به روی سلولهای مجاور در دو طرف، ممکن است حاوی چسبندگی بین سلولی و اتصالات دیگر باشد.
• سطح پایه یک سلول اپیتلیال به مواد خارج سلولی مانند غشای پایه می چسبد ، که یک بافت همبند بی اثر است که توسط خود سلولهای اپیتلیال ساخته شده است.

ایمونوفلورسانس و استفاده از برش بافت منجمد جزئیات قابل مشاهده در بافتها را افزایش داده است. با استفاده از این ابزارها می توان ظاهر بافت ها را از نظر سلامت و بیماری مورد بررسی قرار داد و این امر باعث می شود تا تشخیص و پیش آگهی پزشکی به طور قابل توجهی بهبود یابد. بافتهای حیوانی به چهار نوع اصلی گروه بندی می شوند: بافت پیوندی یا بافت همبند ،بافت ماهیچه ای ،بافت عصبی و بافت مخاطی یا پوششی (اپیتلیال.) مجموعه ای از بافتها که برای انجام وظیفه مشترک به هم متصل شده اند ، اندامها را تشکیل می دهند. در حالی که به طور کلی می توان همه حیوانات را شامل چهار نوع بافت در نظر گرفت ،ظواهر و ویژگی های این بافت ها بسته به نوع ارگانیسم می تواند متفاوت باشد.

بافت مخاطی یکی از چهار نوع بافت (مخاطی ، عضلانی ، پیوندی و عصبی) در حیوانات است که شامل سلولهای چند وجهی است که به یکدیگر محکم چسبیده و صفحات سلولی را تشکیل می دهند که داخل اندامهای توخالی و سطح بدن را پر میکنند.

بافتهای مخاطی توسط سلولهایی که سطوح اندامها را می پوشانند مانند سطح پوست ، مجاری تنفسی ، سطوح اندامهای نرم ، دستگاه تناسلی و پوشش داخلی دستگاه گوارش تشکیل می شوند.سلولهای آموزش انواع اپی تلیوم ها شامل آموزش انواع اپی تلیوم ها یک لایه مخاطی آموزش انواع اپی تلیوم ها از طریق اتصالات نیمه نفوذ پذیر و محکم به هم متصل می شوند. از این رو ، این بافت سدی بین محیط خارجی و اندامی که می پوشاند ایجاد می کند.علاوه بر این عملکرد محافظتی ، بافت مخاطی ممکن است برای عملکرد ترشح غدد ، دفع و جذب تخصص داشته باشد. همچنین به محافظت از اندام ها در برابر میکروارگانیسم ها ، آسیب و از دست دادن مایعات کمک می کند.

ویژگی های بافت مخاطی:

• اگرچه بافت اپیتلیال موجود در قسمتهای مختلف بدن ممکن است از نظر ساختار و عملکرد متفاوت باشد، اما همه آنها ویژگیهای مشترکی دارند.

برخی از این ویژگی ها در ادامه آورده شده است:

1. شکل و اندازه

• شکل و اندازه سلولهای مخاطی متغیر است ، و شامل انواع مختلف از جمله ستونی بلند تا مکعبی و سنگفرشی و … می باشد.
• به طور کلی اندازه و مورفولوژی سلول ها بر اساس عملکرد آنها طبقه بندی میشود.

2. تقارن

• سلولهای مخاطی عموماً قطبیت آموزش انواع اپی تلیوم ها را نشان می دهند و اندامکها و پروتئینهای غشایی به طور ناهموار در داخل سلول توزیع شده اند.
• سطوح جانبی سلول های مخاطی، رو به روی سلولهای مجاور در دو طرف، ممکن آموزش انواع اپی تلیوم ها است حاوی چسبندگی بین سلولی و اتصالات دیگر باشد.
• سطح پایه یک سلول اپیتلیال به مواد خارج سلولی مانند غشای پایه می چسبد ، که یک بافت همبند بی اثر است که توسط خود سلولهای اپیتلیال ساخته شده است.

3. غشاء زیرین

• غشای پایه یک لایه خارج سلولی نازک است که معمولاً از دو لایه ، لایه پایه و لایه شبکیه ای تشکیل شده است.
• لایه پایه نزدیکتر است و توسط سلولهای مخاطی ترشح می شود و حاوی پروتئین هایی مانند لامینین و کلاژن و همچنین برخی گلیکوپروتئین ها و پروتئوگلیکان ها است.
• لایه شبکیه نزدیک به بافت همبند است که در زیر وجود دارد و حاوی پروتئین کلاژن است که توسط سلولهای بافت همبند به نام فیبروبلاست تولید می شود.

4. چسبندگی بین سلولی و سایر اتصالات

• چندین آموزش انواع اپی تلیوم ها ساختار غشایی چسبندگی و ارتباط بین سلول ها را فراهم میکنند.
• اتصالات محکم ، که به آنها zonulae occludens نیز گفته می شود ، مخاطی ترین اتصالی هستند که نواری را تشکیل می دهند که به طور کامل هر سلول را احاطه کرده است.
• یکی دیگر از اتصالات چسبنده مانند دسموسوم یا ماکولا است که ساختارهای دیسکی شکل در سطح سلول ها هستند که با ساختارهای مشابه در سطح سلول های مجاور مطابقت آموزش انواع اپی تلیوم ها دارند.
• اتصالات شکاف (GAP) بیشتر واسطه ارتباط بین سلولی هستند تا چسبندگی یا انسداد بین سلول ها.

5. عروقی

• بافت مخاط، عروقی است و با تکیه بر رگ های خونی بافت همبند مجاور ، به تامین مواد مغذی کمک کرده و مواد زائد را حذف می کند.
• تبادل مواد بین بافت مخاطی و بافت همبند با انتشار(دیفیوژن)صورت می گیرد.

• یکی از مهمترین عملکردهای بافت مخاط محافظت است. از سلولهای زیرین در برابر اشعه ، خشک شدن ، حمله عوامل پاتوژن و بیماری زا ، سموم و ضربه های فیزیکی محافظت می کند.
• عدم وجود رگ های خونی در بافت مخاط از خونریزی بافت در حین سایش و ضربه جلوگیری می کند.
B. حمل و نقل
• بافت مخاط همچنین آموزش انواع اپی تلیوم ها در انتقال مولکولهای مختلف به داخل و خارج سلولها با پمپهای مختلف موجود در بافت نقش دارد.
• علاوه بر این ، امکان تبادل مولکول ها بین سلول آموزش انواع اپی تلیوم ها های زیرین و حفره های بدن ، مویرگ ها در دستگاه گوارش ، دستگاه تنفسی و مجاری ادراری را فراهم می کند.
C. ترشحات
• غدد مخاطی مسئول ترشح ماکرومولکول های مختلفی مانند هورمون آموزش انواع اپی تلیوم ها هایی که عملکردهای متعددی آموزش انواع اپی تلیوم ها در بدن دارند هستند.
• بسیاری از غدد درون ریز و برون ریز نیز به حفظ سطوح بدن (پوست) و همچنین آموزش انواع اپی تلیوم ها عملکرد اندام های مختلف (سیستم گوارش) کمک می کنند.
D. جذب
• بافت مخاطی با عملکرد ساختارهای تخصصی مختلف مانند مژک ها و میکروویلی ها در سطح سلول ها ، با افزایش سطح ، به جذب مولکول های متعدد نیز کمک می کند.
• در دستگاه گوارش ، سلولهای ستونی روده کوچک به جذب آب و سایر آموزش انواع اپی تلیوم ها مواد مغذی دیگر کمک می کنند.
E. گیرندگی
• برخی از سلولهای بافت مخاطی برای انجام آموزش انواع اپی تلیوم ها عملکردهای حسی آموزش انواع اپی تلیوم ها که می توانند اطلاعات حسی را آموزش انواع اپی تلیوم ها تشخیص داده و آنها را به سیگنالهای عصبی تبدیل کنند ، تخصص دارند.
• سلولهای موجود آموزش انواع اپی تلیوم ها در بافت مخاط مانند اپیتلیوم ستونی مخاط حاوی مژکهای آپیکال هستند که احساس بویایی را امکان پذیر می کنند.
طبقه بندی سلول های مخاطی
بافت مخاط به دو نوع تقسیم میشوند:
۱. اپیتلیوم پوششی ، آموزش انواع اپی تلیوم ها که اپیتلیوم سطحی نیز نامیده می شود ، پوشش بیرونی پوست و برخی اندام های داخلی را تشکیل می دهد و همچنین پوشش داخلی رگ های خونی ، مجاری ، حفره های بدن و پوشش داخلی دستگاه تنفسی ، گوارشی ، ادراری آموزش انواع اپی تلیوم ها ، و سیستم های تولید مثل و …
۲. اپیتلیوم غده ای که قسمت ترشح کننده غدد آموزش انواع اپی تلیوم ها مانند غده تیروئید ، غدد فوق کلیوی ، غدد عرق و غدد گوارشی را تشکیل می دهد.
علاوه بر این ، انواع بافت مخاطی پوششی با توجه به چینش سلول ها و شکل آن سلول ها طبقه بندی می شوند.
اپیتلویم ساده
• اپیتلیوم ساده از یک لایه از سلولهای یکسان تشکیل شده است ، که معمولاً در سطوح ترشحی و جاذب یافت می شوند ، جایی که یک لایه این فرایندها را تقویت می کند.
• اپیتلیوم ساده به سه نوع اصلی تقسیم می شود و این سلول ها بر اساس شکل سلول ها نامگذاری می شوند که بر اساس عملکرد آنها متفاوت است.

1. اپیتلیوم سنگفرشی ساده

این اپیتلیوم بیشتر سیستم قلبی عروقی و لنفاوی (قلب ، عروق خونی ، عروق لنفاوی) را تشکیل میدهد ، جایی که به عنوان اندوتلیوم شناخته می شود و لایه اپیتلیال غشاهای سروز (صفاق ، پلور ، پریکارد) را تشکیل می دهد.

     ۲. اپیتلیوم مکعبی ساده

اپیتلیوم مکعبی ساده یک لایه از سلولهای مکعبی شکل است که گرد بوده و هسته ای در مرکز آن قرار دارد.بخش هایی مانند سطح تخمدان ، سطح قدامی کپسول عدسی چشم ، اپیتلیوم رنگدانه ای در سطح خلفی شبکیه چشم آموزش انواع اپی تلیوم ها ، کلیه و مجاری ادراری. برخی غدد کوچک مانند غده تیروئید و مجاری و پانکراس و … را تشکیل میدهد.

اپیتلیوم ستونی توسط یک لایه از سلولها ، به شکل آموزش آموزش انواع اپی تلیوم ها انواع اپی تلیوم ها Vمستطیل ، روی غشای پایه ساخته شده است.در نای ، اپیتلیوم های ستونی مژک دار است. همچنین ، سلول های جامی را تشکیل میدهند که ماده مخاطی ترشح می کنند و در لوله های رحم ، تخمک ها با عمل مژگانی به سمت رحم رانده می شوند.

اپیتلیوم طبقه ای(لایه ای)

یک اپیتلیوم طبقه بندی شده شامل چندین لایه از سلول ها با اشکال مختلف است و غشاهای پایه معمولاً وجود ندارد. هرچه به سمت سطح حرکت می کنند و از جریان خون در بافت همبند زیرین دور می شوند ، دهیدراته می شوند و از نظر متابولیکی باعث کاهش فعالیتشان میگردد.در لایه آپیکال ، بعد از اینکه سلولهای مرده اتصالات سلولی را از دست می دهند ، از بین می روند ، اما با تولید سلولهای جدید از سلولهای پایه به طور مداوم جایگزین می شوند.

دو نوع اصلی اپیتلیوم طبقه ای وجود دارد: اپیتلیوم لایه ای سنگفرشی ، لایه ای مکعبی.

اپیتلیوم ستونی طبقه ای

اینطور به نظر می رسد که اپیتلیوم شبه طبقه بندی شده دارای چندین لایه است زیرا هسته سلول ها در سطوح مختلف وجود دارد. اگرچه همه سلول ها در یک لایه به غشای پایه متصل شده اند ، اما برخی از سلول ها به سطح آپیکال نمی رسند.و به خاطر همین ویژگی این بافت به عنوان یک بافت چند لایه و طبقه ای شناخته می شود ، اما در واقع ، اپیتلیوم ساده است.

این اپیتلیوم اپیدیدیم ، بسیاری از غدد و قسمت هایی از مجرای ادراری مردان و مجاری تنفسی ، بخش فوقانی دستگاه تنفسی و … را تشکیل می دهد.

بافت اپیتلیوم انتقالی

اپیتلیوم انتقالی (اوروتلیوم) دارای ظاهری متغیر است. این بافت در حالت آرام یا بدون کشش آموزش انواع اپی تلیوم ها به جز سلولهایی که در لایه آپیکال تمایل به پهن و گرد شدن دارند ، به نظر می رسد اپیتلیوم مکعبی طبقه ای است. که با کشیده شدن بافت ، سلول ها صاف تر می شوند و ظاهر اپیتلیوم سنگفرشی طبقه ای به نظر می رسد. لایه های چندگانه و خاصیت ارتجاعی این بافت را برای پوشاندن ساختارهای توخالی (مثانه ادراری) که از داخل منبسط می شوند ، ایده آل می کند.

بافت اپتلیوم غده ای

سلولهای اپیتلیال که عمدتاً برای تولید و ترشح ماکرومولکول های مختلف عمل می کنند ، ممکن است در اپیتلیوم با سایر عملکردهای مهم مانند اندام های خاصی مثل غده ها نیز ظاهر شوند. سلولهای ترشحی پراکنده ، که گاهی اوقات غدد تک سلولی نیز نامیده می شوند ، در اپیتلیوم ساده مکعبی ، ستونی و طبقه ای شایع هستند.

غدد درون ریز

ترشحات غدد درون ریز ، که هورمون نامیده می شوند ، وارد مایع بینابینی می شوند و سپس بدون جریان از مجاری در جریان خون پخش می شوند. ترشحات غدد درون ریز اثرات گسترده ای دارند زیرا توسط جریان خون در سراسر بدن پخش می شوند.نمونه آموزش انواع اپی تلیوم ها هایی از غدد درون ریز شامل غده هیپوفیز در مغز ، غده صنوبری در مغز ، غده تیروئید و پاراتیروئید در نزدیک حنجره ، غدد فوق کلیوی بالای کلیه ها ، پانکراس نزدیک معده و … است.

غدد برون ریز

غدد برون ریز تولیدات خود را در مجاری ترشح می کنند که ترشحات را بر روی سطح اندام ها مانند سطح پوست یا لومن یک اندام توخالی آزاد می کند. آثار ترشحات غدد برون زا محدود است و برخی از آنها در صورت ورود به جریان خون مضر خواهند بود.

غدد عرق ، روغن ، غدد گوارشی مانند غدد بزاقی (ترشح شده در حفره دهان) و لوزالمعده (ترشح در روده کوچک) نمونه هایی از غدد برون ریز هستند.