دانلود پی دی اف ( pdf ) درسنامه فیزیک پزشکی د.ع.پ.تبریز

دانلود پی دی اف ( pdf ) درسنامه فیزیک پزشکی د.ع.پ.تبریز

دانلود جزوه فیزیک پزشکی

ساده ترین تعریف فیزیک پزشکی عبارت است از کاربرد اصول و روشهای فیزیکی در تشیخص ودرمان بیماری. با توجه به طیف گسترده دانش فیزیک پزشکی این رشته کاربرد وسیعی در آموزش دوره­های علوم پایه و بالینی دارد بطوری­که به عنوان یکی از مهمترین رشته های علوم پایه پزشکی و زیربنای آموزش بالینی تلقی  می­گردد.

قدمت رشته فیزیک پزشکی در تاریخ پزشکی بیانگر اصالت و احساس نیاز حرفه پزشکی به آن بوده بطوریکه استفاده از ابزارهای ابتدائی با اصول فیزیک ساده در طب قدیم از سنوات بسیار قبل در تشخیص ودرمان بیماریها مرسوم بوده است. از اواخر قرن نوزدهم با کشف پرتو ایکس و پس از آن با استفاده از سایر تابشها و پرتوهای یونیزان وغیریونیزان و ابداع و توسعه روشهای مختلف تصویربرداری و یا پرتودرمانی، دانش فیزیک پزشکی سهم قابل توجهی در ارتقاء سطح بهداشت و سلامت انسانها ایفا نموده است.

فیزیک پزشکی امروزه به زیر شاخه­های متعددی تقسیم می­شود که به طورکلی میتوان آنها را به تصویربرداری پزشکی، دزیمتری و حفاظت پرتو، پزشکی هسته­ای، امواج فراصوت، پرتودرمانی، رادیوبیولوژی و موضوعات دیگری از قبیل بیومکانیک، بیوالکتریسته، نور و لیزر و…. تقسیم نمود. این موضوعات در دانشگاههای خارج از کشور در گروههای  آموزشی  متعددی از جمله گروههای آموزشی زیر تدریس می­شوند:

حفظ سلامت به عنوان یک رکن اساسی، از اهم واجبات بر اساس اعتقادات دینی ما است، تشخیص به موقع بیماری و بکارگیری روشهای صحیح و دقیق از اتلاف عمر، انرژی و تحمل رنج و مصائب انسانها می­کاهد. از دیرباز مبانی علم فیزیک و ابزارهای فیزیکی برای تشخیص و درمان بکار گرفته شده­اند و جوامع اسلامی و سرزمینهای ایرانی پایه­گذار و در استفاده از این امکانات پیشقدم بوده­اند.

در قرن اخیر علوم تجربی و فناوری در کشورهای غربی توسعه زیادی پیدا کرده است ولی جوامع  توسعه نیافته از این پیشرفتها بهره کمتری داشته­اند. در کشور ما نیز ابزار لازم برای تشخیص و درمان از کشورهای پیشرفته وارد ­شده و مورد استفاده قرار می­گیرد، اما عدم آشنائی با مبانی علم فیزیک پزشکی سبب گردیده است که نه تنها تشخیص و درمان بطور موثر با استفاده از این روشها و ابزارها صورت نگیرد بلکه در بعضی موارد سبب تحمل رنج و مصائب فراوان و تحمیل هزینه های زیاد بدون بهره گردد. بنابراین تریبت کارشناس  متخصص رشته فیزیک پزشکی می­تواند جامعه را از مزایای این روشها و امکانات بهره­مند و آثار زیانبخش و خسارات اقتصادی  آنرا کاهش دهد.

در قرن اخیر علوم تجربی و فناوری در کشورهای غربی توسعه زیادی پیدا کرده است ولی دانلود جزوه فیزیک پزشکی جوامع  توسعه نیافته از این پیشرفتها بهره کمتری داشته­اند. در کشور ما نیز ابزار لازم برای تشخیص و درمان از کشورهای پیشرفته وارد ­شده و مورد استفاده قرار می­گیرد، اما عدم آشنائی با مبانی علم فیزیک پزشکی سبب گردیده است که نه تنها تشخیص و درمان دانلود جزوه فیزیک پزشکی بطور موثر با استفاده از این روشها و ابزارها صورت نگیرد بلکه در بعضی موارد سبب تحمل رنج و مصائب فراوان و تحمیل هزینه های زیاد بدون بهره گردد. بنابراین تریبت کارشناس  متخصص رشته فیزیک پزشکی می­تواند جامعه را از مزایای این روشها و امکانات بهره­مند و آثار دانلود جزوه فیزیک پزشکی زیانبخش و خسارات اقتصادی  آنرا کاهش دهد.

اطمینان از کیفیت کارکرد دستگاهها، ضمانت لازم جهت عدم تکرار آزمایشات پاراکلینیکی و تصویر برداری پزشکی را فراهم میکند، که در غیر این شرایط صدمات ناشی از آن موارد دانلود جزوه فیزیک پزشکی می­تواند بر سلامت کارکنان و بیماران اثر سوء گذارد. از طرفی ابزارهای فنی ودستگاههای پیچیده وقتی در اختیار اپراتورهای غیر فنی قرار می­گیرند باعث ایجاد خسارت و صدمات زیانبار به افراد جامعه و بیماران می­شوند.دانلود جزوه فیزیک پزشکی

اطمینان از کیفیت کارکرد دستگاهها، ضمانت لازم جهت عدم تکرار آزمایشات پاراکلینیکی و تصویر برداری پزشکی را فراهم میکند، که در غیر این شرایط صدمات ناشی از آن موارد می­تواند بر سلامت کارکنان دانلود جزوه فیزیک پزشکی و بیماران اثر سوء گذارد. از طرفی ابزارهای فنی ودستگاههای پیچیده وقتی در اختیار اپراتورهای غیر فنی قرار می­گیرند باعث ایجاد خسارت و صدمات زیانبار به افراد جامعه و بیماران می­شوند.

مشارکت در انتخاب و بکارگیری بهترین روش درمانی ممکن برای بیمار با توجه به فناوری موجود، نوع بیماری و مهارت پرسنل بخش.

• اجرای برنامه اطمینان (Quality Assurance) کیفی برای تمام روشهای درمانی، روشهای لوکالیزاسیون و تجهیزات کامپیوتری.
• اجرای برنامه­هایی برای اطمینان از دریافت دز تجویز شده توسط بیمار و توزیع دز با صحت قابل قبول.
• کالیبرا سیون دستگاههای مولد اشعه و چشمه ها و نگهداری تمام اطلاعات ضروری جهت استفاده مناسب از آنها.
• اندازه­گیری و آنالیز تشعشع خروجی (Out Put) از تجهیزات درمانی.
• محاسبه توزیع­های دز و تنظیمات تجهیزات برای درمان بیماران و محاسبه زمان درمان.
• ارزیابی صحت پارامترهای دستگاه و تنظیمات مورد نیاز بیمار و تصحیح انتقال پارا متر بین سیمولاتور ،طرح درمان و تجهیزات درمانی و بازنگری چارت بیمار در صورت نیاز.
• طراحی و ساخت وسایل کمک درمانی، جبران کننده ها، سیستم­های ثابت کننده بیمار، بلوکهای ساخته شده دانلود جزوه فیزیک پزشکی سفارشی و وسایل مرتبط.
• جمع­آوری و نگهداری اطلاعات طرحهای درمانی و انجام کنترلهای دوره­ای روی سوابق درمان.
• طراحی نقشه درمانی بیمار بر اساس درخواست انکولوژیست پرتوی و انتخاب نقشه درمانی مناسب با مشورت وی.
• کمک به انکولوژیست در انجام آنالیز آماری برای ارزیابی کارایی درمان.
• نظارت بر آماده سازی چشمه و محل آن حین براکی تراپی و نگهداری دائم فهرست چشمه های آن.
• تعیین موقعیت، قدرت و طول زمان قرار دادن چشمه تشعشع برای بیماران براکی تراپی.
• اندازه گیری میزان تشعشع اطراف بیماران براکی تراپی.
• محاسبه مسیرهای متعدد اشعه و تهیه تصویری از توزیع دز جذبی.
• ت­های متخصص فیزیک پزشکی در این حوزه عبارت است از:
  • اجرای کنترل کیفی و بررسی  دانلود جزوه فیزیک پزشکی عملکرد دستگاههای مورد استفاده در پزشکی هسته­ای.
  • تنظیم و کالیبراسیون دستگاهها.
  • کنترل کیفی رادیوداروها.
  • مشارکت در اجرای بهینه روشهای کمی و کیفی تصویربرداری.
  • مشارکت در اجرای تکنیکهای تشخیصی و درمانی با رادیونوکلئیدها.
  • نظارت بر اندازه­گیری اکتیویته و یا اکتیویته ویژه رادیوداروها و تجویز مقدار مناسب رادیودارو با توجه به دز تجویز شده.
  • نظارت بر نحوه دفع پسماندهای رادیواکتیو و ارائه توصیه­های لازم.
  • نظارت و تهیه دائم فهرست رادیو ایزوتوپها و صورت وضعیت آنها.
  • اجرای پروتکلهای ایمنی جهت موارد اضطراری، نشت مواد رادیواکتیو یا آلوده شدن افراد به رادیوایزوتوپها.
  • ارائه مشورت به متخصصین جهت انتخاب بهترین روش تشخیصی یا درمانی.
  • طراحی، ساخت یا سفارش ساخت حفاظهای مناسب برای پرسنل، بیماران و همراهان بیمار.
  • تهیه دستورالعمل برای نحوه حمل ونقل مواد رادیواکتیو، تجویز و دفع آنها جهت جلوگیری از نشت مواد رادیواکتیو و آلودگی محیط و انسانها و نظارت بر اجرای صحیح آنها.
  • انتخاب و انجام دزیمتری محیطی مناسب جهت آگاهی بموقع از نشت مواد رادیواکتیو.

   

  ۴- فیزیک بهداشت   Medical Health Physics))

  ‍‍ فیزیک بهداشت شامل بررسی آثارسوء پرتوهای یونساز، اصول حفاظت در برابر پرتوها، تدوین آئین­نامه­های اجرائی جهت اجرای قوانین بهداشتی، حفاظتی و اعمال توصیه­های آژانسها و سازمانها، کمیته­ها و کمیسیونهای بین­المللی، ملی و محلی است. مسئولیت تمام منابعی که تشعشعات مضر دارند و اطمینان از اینکه بیماران، عموم مردم و پرتوکاران از پرتوگیری غیرضروری محافظت شوند بر عهده مسئول فیزیک بهداشت با تحصیلات فیزیک پزشکی است.

  فعالیتهای متخصص فیزیک پزشکی دراین حوزه عبارت است از:

  • نظارت بر استفاده ایمن از پرتوهای یونیزان در تشخیص و درمان پزشکی.
  • توسعه و تجویز برنامه ایمنی تشعشع مطابق با مقررات آژانسها، کمیسیونها و تمامی ارگانهای مسئول بین المللی، ملی و محلی.
  • شرکت در کمیته های حفاظت در برابر تشعشع یا سایر کمیته های مرتبط در صورت نیاز.
  • تجویز برنامه پایش فردی تشعشع برای کارکنان و نظارت بر نحوه انجام آن.
  • طراحی و محاسبه حفاظ مورد نیاز برای :

  اتاقهای درمان جدید یا بازسازی شده

  محفظه چشمه رادیو اکتیو

  وسایل حمل چشمه رادیو اکتیو

  اتاقهای بیماران براکی تراپی

  حفاظت از ارگانهای حیاتی بیمار

  • محاسبه، طراحی، ساخت یا سفارش ساخت و نظارت بر استفاده از حفاظهای مورد نیاز برای اتاقهای بخش، بیماران و پرسنل.
  • دریافت، اعلام و نظارت بررعایت قوانین حفاظتی برای پرسنل، بیمار و همراهان او.
  • تجویز برنامه پایش پرتوکاران تشعشع و نظارت برنحوه اجرای آن.
  • ابلاغ استانداردها و مقررات بهداشتی، حفاظتی و نظارت و حصول اطمینان از رعایت آنها توسط بیماران وکارکنان.
  • انتخاب بهترین دانلود جزوه فیزیک پزشکی روش دزیمتری پرسنلی و اعمال نظارت بر حسن استفاده از آن.
  • نظارت بر انتخاب دستگاهها و تکنیکهای دانلود جزوه فیزیک پزشکی مناسب در تشخیص و درمان با پرتوهای یونساز از دیدگاه کاهش پرتوگیری تمامی افراد اعم از بیمار، همراهان بیمار، کارکنان بیمارستان و عموم.
  • بازرسی و نظارت بر اجرای قانون حفاظت دانلود جزوه فیزیک پزشکی  در برابر اشعه و مقررات، دانلود جزوه فیزیک پزشکی دستورالعملها و توصیه­های مربوطه در حوزه فعالیت خود.
  • تعیین محدوده منطقه کنترل شده.
  • جمع آوری، ثبت و نگهداری سوابق پزشکی و پرتوگیری پرتوکاران و دانلود جزوه فیزیک پزشکی بیماران.
  • مبانی فیزیولوژی و آناتومی انسان را توضیح دهد.
  • اصول فیزیکی و روشهای بهره­برداری از دستگاههای پرتو پزشکی را بیان کند.
  • مبانی فیزیکی عیوب دستگاههای پزشکی را توضیح دهد.
  • دزیمتری، کالیبراسیون، تنظیم صحیح و کنترل کیفی دستگاههای پرتو پزشکی را اجرا کند.
  • در طراحی وساخت بهینه وسایل دانلود جزوه فیزیک پزشکی حفاظتی دانلود جزوه فیزیک پزشکی و کمک تشخیصی و درمانی در بخشهای پرتو پزشکی مشارکت نماید.
  • آثار بیولوژیک پرتوها و راههای حفاظت در برابر خطرات ناشی از آن را شرح دهد.
  • در آموزش دروس نظری و عملی در دوره­های کاردانی و کارشناسی و آموزش عملی در دورههای تخصصی و تحصیلات تکمیلی و آموزشهای کوتاه مدت مشارکت نماید.
  • در طراحی صحیح درمان مشارکت و براجرای آن نظارت داشته باشد.
  • مشارکت در اجرای پروژه­های تحقیقاتی فیزیک پزشکی.
  • مشارکت در انتخاب و بکارگیری روشهای بهینه تشخیصی و درمانی پزشکی در بخشهای مرتبط.
  • مشارکت در آزمونهای پذیرش دستگاههای پرتو پزشکی.
  • بازرسی، کنترل و نظارت کامل بر اجرا و رعایت مقررات حفاظت پرتو در بخشهای پرتو پزشکی.
  • پیش بینی و انتخاب تجهیزات ایمنی حفاظت در برابر اشعه، دزیمتریهای فردی و آشکارسازهای مورد نیاز.
  • بازرسی و کنترل مستمر منابع پرتو و محیط کار در منطقه کنترل دانلود جزوه فیزیک پزشکی شده و نواحی اطراف آن با استفاده از روشها و تجهیزات مناسب و جلوگیری از ادامه کار با منبع پرتو در صورت مشاهده هرگونه نقص که احتمال پرتوگیری غیرضروری را همراه داشته باشد.
  • ثبت گزارش و نتایج بازرسی و نحوه رعایت توصیه های ایمنی و ارائه آن به واحدقانونی در صورت لزوم.
  • تفسیر نتایج اندازه گیریها و برنامه ریزی به منظور کاهش پرتو گیری به حداقل ممکن و قابل اجرا.
  • تهیه دستورالعمل­های فوریتها در مواقع بروز سانحه.
  • تهیه و نصب علائم هشداردهنده و توصیه های ویژه حفاظت در برابر اشعه دانلود جزوه فیزیک پزشکی در محلهای مناسب.
  • آموزش مستمر نکات حفاظت در برابر اشعه به کارکنان به­ ویژه پرتوکاران.
  • جلوگیری از ورود افرادیکه فاقد تجهیزات دزیمتری فردی هستند به منطقه کنترل شده (باستثنای بیماران) در مراکز پرتوپزشکی.
  • برخی دیگر به کنترل کیفی عملکرد مدالیته‌های (دستگاه‌های) پرتوی یا تصویری بر طبق موازین فنی قانونی می‌پردازند و در درمانگاه‌ها جذب می‌شوند.البته ناگفته نماند که آینده شغلی فیزیک پزشکی در جهان بی‌نهایت روشن و پیشرونده است.در بسیاری از اوقات نیز متخصصین این رشته جذب صنعت و حتی پست‌های مدیریتی و اجرایی می‌شوند و گاهی نیز برخی دانش آموختگان این رشته می‌توانند پژوهشگر، مشاور، و یا نویسنده دنباله‌های پالسی دستگاه‌های ام آر آی در یک شرکت تحقیقاتی-تولیداتی شوند.

     

    در مورد تبیین آینده شغلی فیزیک پزشکی و واقعیت آن باید گفت که اکثر دانلود جزوه فیزیک پزشکی دانش دانلود جزوه فیزیک پزشکی آموختگان این رشته، نهایتاً به پست‌های ترکیبی دست می‌یابند. یعنی مثلاً هم مشغول وظایف دانشگاهی از قبیل تدریس و تربیت نیروهای جوان (اعم از دانشجویان دکتری و تکنولوژیست‌هامی‌شوند، و هم پژوهش‌های علمی انجام دهند، و یا حتی گاهی دانلود جزوه فیزیک پزشکی مشاور یک شرکت تجهیزات پزشکی مرتبط (مثلا در ساخت فانتوم‌های جدید) می‌شوند

  اهداف و لزوم تشکیل رشته فیزیک پزشکی :

  • • بازرسی و کنترل مستمر منابع پرتو و محیط کار در منطقه دانلود جزوه فیزیک پزشکی کنترل شده و نواحی اطراف آن با استفاده از روشها و تجهیزات مناسب و جلوگیری از ادامه کار با منبع پرتو در صورت مشاهده هرگونه نقص که احتمال پرتوگیری غیرضروری را همراه داشته باشد.
    • ثبت گزارش و نتایج بازرسی و نحوه رعایت توصیه های ایمنی و ارائه دانلود جزوه فیزیک پزشکی آن به واحدقانونی در صورت لزوم.
    • تفسیر نتایج اندازه گیریها و برنامه ریزی به منظور کاهش پرتو گیری به حداقل ممکن و قابل اجرا.
    • تهیه دستورالعمل­های فوریتها در مواقع بروز سانحه.
    • تهیه و نصب علائم هشداردهنده و توصیه های ویژه دانلود جزوه فیزیک پزشکی حفاظت در برابر اشعه در محلهای مناسب.
    • آموزش مستمر نکات حفاظت در برابر اشعه به کارکنان به­ ویژه پرتوکاران.
    • جلوگیری از ورود افرادیکه فاقد تجهیزات دزیمتری فردی هستند به منطقه دانلود جزوه فیزیک پزشکی کنترل شده (باستثنای بیماران) در مراکز پرتوپزشکی.
    • برخی دیگر به کنترل کیفی عملکرد مدالیته‌های (دستگاه‌های) پرتوی دانلود جزوه فیزیک پزشکی یا تصویری بر طبق موازین فنی قانونی می‌پردازند و در درمانگاه‌ها جذب می‌شوند.البته ناگفته نماند که آینده شغلی فیزیک پزشکی در جهان بی‌نهایت دانلود جزوه فیزیک پزشکی روشن و پیشرونده است.در بسیاری از اوقات نیز متخصصین این رشته جذب صنعت و حتی پست‌های مدیریتی و اجرایی می‌شوند و گاهی نیز برخی دانش آموختگان این رشته می‌توانند پژوهشگر، مشاور، و یا نویسنده دنباله‌های پالسی دستگاه‌های ام آر آی در یک شرکت تحقیقاتی-تولیداتی شوند.

       

      در مورد تبیین آینده شغلی فیزیک پزشکی و واقعیت آن باید گفت که اکثر دانش آموختگان این رشته، نهایتاً به پست‌های ترکیبی دست می‌یابند. یعنی مثلاً هم مشغول وظایف دانشگاهی از قبیل تدریس و تربیت نیروهای جوان (اعم از دانشجویان دکتری و تکنولوژیست‌هامی‌شوند، و هم پژوهش‌های علمی انجام دهند، و یا حتی گاهی مشاور یک شرکت تجهیزات پزشکی مرتبط (مثلا در ساخت فانتوم‌های جدید) می‌شوند

     

  • پس از گذرانیدن دوره‌های آموزشی، متخصصین فیزیک پزشکی می‌توانند در زمینه‌های متفاوتی دانلود جزوه فیزیک پزشکی مشغول به کار شوند که بستگی به فرصت‌های ارائه شده در دانشگاه محل تحصیل و توانایی‌های علمی و عملی خود فرد دارد. بسیاری از متخصصین این رشته در محیط آکادمیک و تحقیقاتی (دانشگاهی) اشتغال می‌یابند. 

    متخصصین این رشته فرصت ویژه دارند تا در محیط های غیر آکادمیک نیز کار کنند. مثلاً متخصص کنترل کیفیت دستگاه‌های پرتو درمانی در یک کلینیک مبارزه با سرطان یا بیمارستان مشغول به کار شوند، که در اینصورت به محاسبات دز جذبی و دز معا

    پس از گذرانیدن دوره‌های آموزشی، متخصصین فیزیک پزشکی می‌توانند در زمینه‌های متفاوتی مشغول به کار شوند که بستگی به فرصت‌های ارائه شده در دانشگاه محل تحصیل و توانایی‌های علمی و عملی خود فرد دارد. بسیاری از متخصصین این رشته در محیط آکادمیک و تحقیقاتی (دانشگاهی) اشتغال می‌یابند.

     

    متخصصین این رشته فرصت ویژه دارند تا در محیط های غیر آکادمیک نیز کار کنند. مثلاً متخصص کنترل کیفیت دستگاه‌های پرتو درمانی در یک کلینیک مبارزه با سرطان یا بیمارستان مشغول به کار شوند، که در اینصورت به محاسبات دز جذبی و دز معادل و شکل پرتوهای رادیوتراپی برای درمان معضلات سرطانی می‌پردازند.

    مقطع کارشناسی ارشد فیزیک پزشکی، رشته­ای از علوم طبیعی با گرایش فنی است که طی آن دانشجو در یک دوره آموزشی تئوری وعملی با گرایش­های مختلف این رشته و کاربرد آنها در بخشهای تشخیصی و درمانی آشنا شده و با آخرین اصول علمی و روشهای رایج در این علم به ارائه خدمات آموزشی و پژو هشی و خدمات درمانی می پردازد. رسالت این مقطع، آموزش و ارتقائ علوم وابسته به فیزیک پزشکی، ایجاد توانائی در فارغ التحصیلان به منظور کسب علوم و فراگیری دانش فیزیک پزشکی بطور مستقل و گسترش علم و توانائی آنها جهت ارائه خدمات کاربردی در بخشهای تشخیصی و درمانی و پذیرش مسئولیت آزمایشگاهها و کارگاهها ی عملی مربوط به این رشته است.