دانلود پی دی اف ( pdf ) جزوه فیزیولوژی حواس د.ع.پ.ایران

پی دی اف ( pdf ) جزوه فیزیولوژی حواس د.ع.پ.ایران

دانلود جزوه فیزیولوژی حواس

خون از عناصری ترکیب شده که به حالت تعلیق در پلاسما حل می شود.عناصر متشکله و اعمال آنها شامل اریتروسیت ها ( گلبول ها ی قرمز برای انتقال اکسیژن) ، لکوسیت ها دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  و پلاکت ها( انعقاد خون) میباشد. پلاسما حاوی انواع مختلف پروتئین ها و مولکول های فراوان محلول در آب است.

زمانی که نمونه خونی سانتریفوژ می شود، عناصر متشکله سنگین تر در بخش تحتانی لوله فشرده ، پلاسما در قسمت فوقانی باقی می ماند( بدین صورت که سلول های یخش تحتانی که اریتروسیت میباشند، لوله آزمایش فشرده شده، مایع پلاسما در بالای لوله باقی می ماند.سلول های سرخ فراوان ترین سلول های خون هستند.

سلول های سفید و پلاکت ها صرفا لایه نازکی با رنگ ملایم موسوم به« پرده لیفی خون» را در حد فاصل بین سلول های سرخ فشرده شده و پلاسما تشکیل می دهند.

پلاسما:

پلاسما مایعی کاهی رنگ، شامل آب و مواد حل شده در آن است. بیشتر ماده حل شده در پلاسما از نظر غلظت Na⁺ است. افزون بر این یون ، پلاسما حاوی بسیاری از دیگر یون ها ، همچنین مولکول های آلی می باشد.

پروتئین های پلاسما:

پروتئین های پلاسما ۷% تا  ۹% حجم آن را تشکیل می دهند.سه نوع پروتئین شامل آلبومین ، گلبولین ها و فیبرینوژن می باشند. که در میان آنها آلبومین ها بیشترین پروتئین های پلاسما محسوب گردیده و در عین حال کوچکترین اندازه را دارند.

آلبومین به وسیله کبد تولید شده، برای تامین فشار اسمزی مورد نیاز   جهت کشیدن آب از مایع بافتی محیطی به درون مویرگ ها عمل می کنند،. این عمل برای حفظ حجم و فشار خون مورد نیاز است.

گلوبین ها شامل سه نوع آلفاگلوبین ، بتاگلوبین ها و گاماگلوبین ها هستند. آلفا و بتا گلوبین ها به وسیله کبد تولید شده ، عمل انتقال لیپید ها و محلول در چربی خون را بر عهده دارند. پادتن ها در گاماگلوبین ها یافت می شود.

گلوبین ها، پادتن های تولید شده به وسیله ی لنفوسیت های موجود در بافت های لنفاوی و خون هستند که در ایمنی بدن نقش دارند.

فیبرینوژن ها فاکتور انعقادی مهمی هستند که به وسیله ی کبد تولید می شود. در روند تشکیل لخته ، فیبرینژن به رشته های نامحلول فیبرین تبدیل میشود. بنابراین ، مایع خون لخته شده که سرم خوانده میشود، فاقد فیبرینوژن بوده، مشابه پلاسما است.

 دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس

عناصر متشکله خون:

۱٫   اریتروسیت ها:سلول های قرمز خون ، سلول های دیسک مانند، پهن و مقعر الطرفین هستند.شکل منحصربه فرد این سلول ها با عمل انتقال اکسیژن ارتباط داشته ، به این ترتیب مساحت افزایش یافته ای را فراهم می سازد که از طریق آن گازهای تنفسی می توانند انتشار یابد.

اریتروسیت ها فاقد هسته و میتوکندری هستند و انرژی شان را از طریق تنفس غیر هوازیکسب می کنند و عمر آنها حدود ۱۲۰ روز می باشد.

هر اریتروسیت حاوی مولکول هموگلوبین است که رنگ قرمزی به خون می بخشد. هر مولکول هموگلوبین از یک بخش پروتئینی به نام گلوبین و رنگدانه ای حاوی آهن به نام هم ترکیب شده است.

۲٫   لکوسیت ها: سلول های سفید خون حاوی هسته ومیتوکندری بوده ، می توانند به روش آمیبی کنند (اریتروسیت ها به طور مستقل قادر به حرکت نیستد.) لکوسیت ها به علت داشتن حرکت آمیبی می توانند با فشار از منافذ دیواره مویرگ ها عبور کرده به طرف کانون های عفونی بدن حرکت کنند، در حالی که اریتروسیت ها معمولا داخل عروق خونی محبوس می مانند. حرکت لکوسیت ها از طریق دیواره های مویرگی “دیاپدز” خوانده می شود.

در حالت معمول لکوسیتها در زیر میکروسکوپ تقریبا نامرئی بوده ، مگر اینکه رنگ آمیزی شوند. لکوسیت ها طبق اختصاصات رنگ پذیزی یشان طبقه بندی میشود. لکوسیت های که در سیتوپلاسم خود حاوی گرانول اند، لکوسیت دانه دار و آن هایی که فاقد دانه اند،لکوسیت بدون دانه ( آگرانول )خوانده می شود.

رنگی که برای مشاهده سلول سفید خون به کار می رود، معمولا مخلوطی از رنگ صورتی مایل به قرمز به نام ائوزین و نوعی رنگ آبی مایل به ارغوانی به نام رنگ قلیایی است. از این رو ، لکوسیت های دانه دار دارای رنگ آبی مایل به ارغوانی بازوفیل ها خوانده میشود.و همچنین لکوسیت های دانه دار مایل به قرمز ائوزینوفیل خوانده میشود.و لکوسیت هایی که میل به ترکیبی شیمیایی اندکی به هر دو رنگ دارند، نوتروفیل ها خوانده میشوند.

نوتروفیل ها فراوان ترین نوع لکوسیت هاهستند ودارای هسته ۲-۵ قسمتی ، و گرانول های سیتوپلاسمی به رنگ بنفش روشن هستند. ائوزینوفیل ها دارای هسته دو قسمتی با گرانول های سیتوپلاسمی با رنگ ائوزینوفیل قرمز هستند وهمچنین بازوفیل ها دارای هسته ای چند قطعه ای و با رنگ هماتوکسیلن آبی هستند.

لکوسیت های فاقد دانه دو نوع هستند: لنفوسیت ها و مونوسیت ها. معمولا لنفوسیتها دومین نوع لکوسیت غالب اند. آن ها سلول های کوچکی با هسته گرد و سیتوپلاسم اندک هستند. بر عکس مونوسیت ها بزرگترین نوع لکوسیت ها بوده، معمولا دارای هسته ی لوبیایی شکل یا نعل اسبی مانند هستند.افزون بر این دو نوع سلول های کوچک تری وجود دارند که از لنفوسیت ها مشتق شده و پلاسما سل خوانده میشود. پلاسما سل ها مقادیر فراوانی پادتن تولید و ترشح میکنند.

۳٫   پلاکت ها:

پلاکتها یا ترومبوسیتها در واقع کوچکترین بخش قطعاتی از سلول های بزرگی به نام مگاکاریوسیت ها هستند که در مغز استخوان یافت میشوند. پلاکت ها فاقد هسته بوده و همانند لکوسیتها توانایی حرکت آمیبی دارند.پلاکت ها حدود ۵ تا ۹ روز قبل از انهدام به وسیله طحال و کبد به زندگی خود ادامه می دهند.پلاکتها نقش مهمی در انعقاد خون ایفا کرده، بخش اعظمی از توده لخته را تشکیل می دهند.فسفولیپیدهای غشای سلولی برای فعال کردن عوامل انعقادی پلاسماعمل کرده ، با ایجاد رشته های فیبرین، موجب تقویت میخ پلاکتی که در بخش بعد توضیح داده میشود، می شوند.

پلاکتهایی که در لخته خونی به یکدیکر میچسبند ماده شیمیایی به نام سروتونین آزاد می دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  سازند، که انقباض عروق خونی را تحریک کرده ، جریان خون به ناحیه آسیب دیده را کاهش میدهد. پلاکتها همچنین فاکتورهای رشدی را ترشح میکنند که در حفظ و یکپارچگی عروق خونی مهم اند.(تنظیم کننده اتوکرینی) همچنین این تنظیم کننده ها ممکن است درایجاد و پیشرفت تصلب شرایین نقش داشته باشند.

خون سازی: تولید سلول های خون

سلول های خون به طور دایم از طریق روندی به نام هموپویزیس تشکیل میشود. اصطلاح اریتروپویزیس،به تشکیل اریتروسیت ها و لکوپویزیس به تشکیل لکوسیت ها اطلاق میشود.

سلول های بنیادی خون سازی که سلول های خونی را به وجود می آورند از کیسه زرده جنین منشا گرفته ، سپس به سوی کبد مهاجرت می کنند. از این رو زایش سلول های خونی در کبد جنین به وقوع می پیونند.آنگاه سلول های بنیادی به مغز استخوان مهاجرت کرده ، به مدت کوتاهی بعد از تولد بی مقدم کبد به عنوان کانون تولید سلول های خونی از این عمل دست می کشد.

روندهای اریتروپویزیس و لکوپویزیس  بعد از تولد، در دو گروه از بافت های میلوئیدی و لنفوئیدی به وقوع می پیوندد.بافت میلوئیدی شامل مغز قرمز ، استخوان های بلند، دنده ها ، جناغ، جسم مهره ها، و بخش هایی از جمجمه می باشد.بافت لنفوئید شامل گره های لنفاوی ، لوزه ها ، طحال ، و تیموس است. مغز استخوان همه انواع مختلف سلول های خون را تولید می کند.همچنین یک نوع سلول (لنفوسیتها) در بافت لنفوئید تولید می شود. زایش سلول های قرمز روند فوق العاده فعالی است.

تولید سلول های خون به روش یکسانی درهر بافت میلوئید و لنفوئید شروع می شود.جمعیتی از سلول های تفکیک نیافته ( تخصص نیافته)  به تدریج افتراق یافته( تخصص یافته ) ، به سلول های بنیادی به وجود آورنده سلول های خونی تبدیل میشود. در هر مرحله از طول مسیر ، سلول های بنیادی می توانند به طریق میتوز تکثیر کنند، در تنیجه دودمان اجدادی یشان هرگز از بین نمی رود. همچنان که این سلول ها افتراق می یابند، گیرنده های غشایی شان دریافت علایم شیمیایی را که موجب تکامل هرچه بیشترشان در مسیرهای خاص میگردد، گسترش میدهند. اولین سلول های بنیادی که در نمای میکروسکوپی می توانند شناخته و متمایز گردند، اریتروبلاست ها بوده، ( که به اریتروسیت تبدیل می گردند.) وانواع دیگر شامل میلوبلاست ها (که به لکوسیت های دانه دار تبدیل می شوند) و مونوبلاست ها( که به مونوسیتها تبدیل می شود.) هستند. تولید انواع مختلف لنفوسیت ها به وسیله مواد شیمیایی خاصی به نام لنفوکین ها تحریک میگردد که  این مطلب به عنوان بخشی از تنظیم اتوکرین بوده، در ارتباط با دستگاه ایمنی بحث می شود.

تولید سلول های قرمز به وسیله هورمون مترشحه از کلیه به نام اریتروپویتین (محرک تولید سلول های قرمز ) تحریگ می گردند.ترشح اریترپویتین به وسیله کلیه ها ، هرآینه با انتقال کمتر از حد طبیعی اکسیژن به کلیه ها و سایر بافتها تحریک میشوند.

اخیرا محققین سیتوکین خاصی را شناسایی کردند که مگاکاریوسیت ها و روند تکامل آنها به سوی پلاکت ها( ترومبوسیت ها) را تحریک می کنند.این مولکول تنظیمی جدیدا کشف شده را ترومبوپوییتین نامیدند.

این سیتوکنین ممکن است درنهایت برای درمان ترومبوسیتوپنی ( کاهش پلاکت ها) ، به عنوان مثال ، در بیماران دریافت کننده شیمی درمانی و یا پیوند مغز استخوان و برای درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرد

آنتی ژن های سلول قرمز و  گروه های خونی:

بر روی سطوح همه سلول های بدن مولکول هایی وجود دارند که می توانند به وسیله دستگاه ایمنی فرد دیگری به عنوان بیگانه شناسایی  شوند.این مولکول ها به آنتی پادتن ها معروف هستند. به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی ، نوع ویژه ای از لنفوسیت ها دسته ای از پروتئین ها به نام پادتن ها را ترشح می کنند که به طریق خاصی به آنتی ژن ها متصل می شوند.اختصاصی بودن آنتی بادی ها برای پادتن های خاص همانند اختصاصی بودن آنزیم ها برای سوبستراهای خود و پروتئین های گیرنده برای میانجی های عصبی و هورمون ها است.

سیستم ABO

شناسایی آنتی ژن های روی سایر سلول ها در مقایسه با آنتی ژن های روی سلول های سرخ خون فرآیند متفاوتی است.با این وجود، آنتی ژن های سرخ خون، از نظربالینی اهمیت فوق العاده ای دارند، زیرا برای اهداف انتقال خون باید نوعی سازگاری بین دهنده و گیرنده گان خون برقرار گردد. با وجودی که چندین گروه آنتی ژن های سلول سرخ  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس رخون وجود دارد اما گروه اصلی آن ها تحت عنوان سیستم  ABO شناخته میشود. دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  بسته به آنتی ژن های موجود بر روی سطح سرخ خون ، شخص ممکن است دارای گروه خونی نوع A  (فقط دارای آنتی ژن های A ) ، نوع B ( دارای آنتی ژن های B ) ، نوع AB( فقط دارای آنتی ژن A,B) و یا نوعO  فاقد آنتی ژن A,B) باشد. بایستی مجددا ذکر گردد که نوع آنتی ژن های سطح سلول سرخ خون نوع گروه خونی فرد را مشخص می کند.

در مورد گروه خونی هر فرد دو ژن ( یک ژن از پدر و دیگری از مادر ) به ارث می رسد که تولید آنتی ژن های ABO را تنظیم میکنند.ژن آنتی ژن های A,B نسبت  به ژن O غالب است.

دستگاه ایمنی نسبت به آنتی ژن های قرمز خود تحمل دارد. به عنوان مثال ، شخصی که به گروه خونی اش A است، پادتن های ضد A تولید نمی کنند. با این وجود ، و با کمال شگفتی ، اشخاص دارای گروه خونی A پادتن های ضد آنتی ژن B را می سازند.این تصور وجود دارد که ساخته شدن این پادتن ها در پاسخ به واکنش متقابل بین برخی بین باکتری های معمولی با آنتی ژن A,B حاصل می گردد.به این ترتیب شخصی که که دارای خونی A می باشد، پادتن هایی را کسب می کنند که به هنگام مواجه با این باکتری ها می توانند با آنتی ژن B شروع به واکنش کنند، ولی پادتن هایی را که قادر به واکنش با آنتی ژن Aباشند، تولید نمی کنند، چرا که به وسیله مکانیسم های تحمل ممانعت می شوند.

اشخاصی که دارای گروه خونی AB هستند نسبت به هر دو این آنتی ژن ها تحمل داشته ، در نتیجه پادتن های ضد A^– و B^– را تولید نمی کنند.بر عکس در اشخاص دارای گروه خونی O نسبت به آنتی ژن تحمل ایجاد شده و از این رو در پلاسما دارای هر دو پادتن ضد A^– و B^– می باشند.

واکنش های  انتقال خون:

قبل از انجام انتقال خون عمل “کراس مچ” به وسله مخلوط کردن سرم فرد گیرنده با سلول های خون اهدا کننده به عمل می آید.اگر نمونه سازگار نباشد، برای مثال چنانچه اهداکننده دارای گروه خون A و گیرنده دارای گروه خونی B باشد ، پادتن های فرد گیرنده به سلول های قرمز اهدا کننده متصل شده ، پل هایی را تشکیل می دهد که موجب انباشته شدن توام سلول ها و یا بروز پدیده آگلوتیناسیون می گردد.

به علت این واکنش آگلوتیناسیون ، برخی مواقع آنتی ژن های A,B آگلوتینوژن و پادتن های ضد آن ها آگلوتینین خوانده می شوند. بروز مشکلاتی در انتقال خون ممکن است به آگلوتیناسیون بسیار شدید در خون منجر شده ، باعث انسداد عروق خونی کوچک،همولیز و احتمالا  آسیب به کلیه ها و سایر اعضا گردد.از آن جایی که سلولهای قرمز خود فرد دارای گروه خونیO   فاقد آنتی ژن های AوB  می باشند.پادتن های فرد گیرنده قادر نیست موجب آگلوتیناسیون سلول های بدن خون فرد اهدا کننده شود.از این رو فرد دارای گروه خونی O فقط زمانی که حجم پلاسمای اهدا شده اندک باشد، اهدا کننده همگانی محسوب دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس  دانلود جزوه فیزیولوژی حواس ر می شود، چرا که پلاسمای دارای گروه خونی O می تواند سلول های قرمز دارای گروه خونی
A,B,AB را آگلوتینه کند.به طور مشابهی ، افراد دارای گروه خونی AB گیرنده های همگانی محسوب می شوند، چرا که فاقد پادتن های ضد A  و ضد B بوده ، از این رو قادر به آگلوتینه کردن کردن سلول قرمز فرد اهداکننده نیستند. در صورتی که حجم انتقال خون قابل انتقال خیلی زیاد باشد، پلاسمای فرد اهدا کننده ممکن است سلولهای قرمز خون گیرنده را آگلوتینه کند، بنابراین در چنین شرایطی به علت مخاطرات پیش رو معمولا واکنش های کلی رخ داده بین فرد اهداکننده همگانی درامر انتقال خون دنبال نمی شود.

عامل Rh:

گروه دیگر آنتی ژن که در اغلب سلول های قروز یافت می شوند، عامل Rh هستند. به اشخاص دارای آنتی ژن های مذکور افراد Rh مثبت اطلاق شده، در حالی که به اشخاص فاقد این آنتی ژن ها افراد Rh منفی گفته میشود.در حالت کلی تعداد اشخاص Rh منفی به علت مغلوب بودن این صفت نسبت به Rh مثبت کم تر هستند. هنگامی که مادران Rh منفی نوزادان Rh مثبت بیاورند ، عامل Rh حایز اهمیت خاصی می گردد.

انعقاد خون:

هنگامی که یک رگ خونی آسیب می بیند، تعدادی از مکانیسم های فیزیولوژیک پیشبرنده بند خون با توقف خونروش( همو= خون، ستاز= توقف) فعال میشود.گسیختگی لایه آندوتلیال رگ پروتئین کلاژن بافت پیوندی زیر آندوتلیوم را در معرض خون قرار داده، این امر سه مکانیسم هموستاتیک مجزا ، ولی دنبال هم را آغاز می کند: ۱-انقباض رگی ۲- تشکیل میخ پلاکتی ۳-تولید تورینه ای از پروتئین های فیبرین در اطراف میخ پلاکتی