دانلود پی دی اف ( pdf ) جزوه تفسیر عکس رادیولوژی د.ع.پ.تهران

دانلود پی دی اف ( pdf ) جزوه تفسیر عکس رادیولوژی د.ع.پ.تهران

دانلود جزوه عکس رادیولوژی

شکل کلی دستگاه های رادیولوژی بسته به اینکه به چه منظوری (تشخیصی یا درمانی) ساخته شده باشند، فرق می‌کند. ولی بطور کلی در یک دستگاه رادیولوژی عمومی لامپ تولید کننده اشعه ایکس با بازویی به پایه‌ای که می‌تواند در مسیرهای مختلف حرکت کند وصل شده تا بتوان اشعه ایکس را بطور دلخواه در جهات متفاوت متمرکز نمود. در این دستگاهها گذشته از امکاناتی که برای پرتو درمانی و یا تابش پرتوها برای عکسبرداری ها فراهم شده است، گاهی وسایلی

در قرن اخیر، پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه رادیولوژی باعث معرفی روش‌های جدیدی برای تشخیص و گاهاً درمان عارضه‌های مختلف شده است. در حالیکه بسیاری از روش‌های مرسوم رادیولوژی برای درمان و تشخیص بیماری‌ها استفاده می‌شود، جالب است بدانید که بسیاری از این روش‌ها اخیراً در علم پزشکی کاربرد پیدا کرده‌اند.

در سال ۱۹۸۵، اولین بار اشعه ایکس توسط دانشمندی به نام ویلهلم کنراد رونتگن کشف شد. او اولین کسی بود که از اشعه ایکس برای تصویر برداری از درون بدن انسان استفاده کرد. او این تکنیک را اولین بار روی دست همسر خود امتحان کرد و این امر موجب شور و هیجان بسیاری در بین دانشمندان و محققان اروپایی شد. رونتگن به خاطر این کشف، در سال ۱۹۰۱ برنده جایزه نوبل فیزیک شد.

اولین بار بعد از اصرار فراوان دانشگاها در همان ساختمانی که کشف شده بود، رونتگن سخنرانی در این باره انجام داد. که مورد تمجید فراوان قرار گرفت و به او پیشنهاد شد که نام این کشف را اشعه رونتگن نام گذاری کند  بعد از گذشت مدتی رشته تحصیلی با نام Musculoskeleta Radiology در دانشگاها تدریس شد.

نقش توماس ادیسون در پیشرفت رادیولوژی

توماس ادیسون در پیشرف دستگاه رادیولوژی سهم مهمی داشت. طی مراحل پیشرفت این اکتشاف طراحی تیوب به وجود آمد که شامل صفحه پلاتینیوم در وسط لوله کروکس کاتد خمیده بود. که خیلی سریع مورد قبول محققان قرار گرفت و در همان سال به فروش رسید. بعد از طراحی تیوبی، طراحی اسکرین فلورسنت بود که توماس ادیسون در پیشرفت این طراحی نقش بسزایی داشت.
رفته رفته این تکنولوژی پیشرفت کرد و در زمان جنگ جهانی اول مورد توجه نظامی‌ها قرار گرفت. در آن زمان فقط توانایی تصویربرداری از دست را داشت،و محققان در پی پیشرفت این تکنولوژی برای کل بدن بودند. اواخر سال ۱۸۹۷ میلادی توانستند از کل بدن تصویر برداری کنند.

اولین دستگاه رادیولوژی در ایران با پرفسور حسابی در ارتباط است. ایشان به عنوان پدر علم فیزیک و مهندسی نوین ایران، برای آنکه بتوانند، پدیده‌های نوین را  به دانشجویان خود تدریس نمایند و آنان را با دست یافته‌های جدید جهانی آشنا کنند، اولین دستگاه پرتو ایکس را در آزمایشگاه دانشسرای عالی (دارالمعلمین وقت)، با ابعاد بسیار کوچک، در سال ۱۳۰۹ هـ ش. راه اندازی نمودند.
به گفته دکتر سیّد محمد حسابی، ایشان حدود یک سال فقط به امر مطالعه، پژوهش، طراحی و محاسبه این دستگاه پرداختند، و در این زمینه، از پروفسور ژانه، پروفسور میشل، یعنی اساتیدشان در اکول سوپریور دو الکتریسیته (پلی تکنیک فرانسه،که مدرسه مهندسی برق ایشان در پاریس بود)،و نیز از راهنمایی‌های پروفسور فابری(استاد ایشان در دانشگاه سوربن)، راهنمایی مهمی را دریافت کردند، و حتی آنها هر یک چند قطعه از وسایل مورد نیاز ساخت دستگاه رادیولوژی را، از دانشگاه‌های خود برای استاد هدیه فرستادند.
آقای دکتر حسابی تصمیم به ساخت یک دستگاه رادیولوژی بیمارستانی(کاربردی) در کشور در ابعاد غیر آزمایشگاهی گرفتند و به همین منظور برادرشان را برای گذراندن یک دوره تخصصی رادیولوژی به مدت یک سال به فرانسه (دانشگاه پاریس) فرستادند.
زیرزمین بیمارستان گوهرشاد که طول آن تقریباً ۴۵ متر و عرض آن تقریباً ۴ متر بود برای انجام پروژه ساخت اولین دستگاه رادیولوژی کاربردی بیمارستانی در نظر گرفته شد. جرقه‌هایی که بین مقره‌های به کار رفته در این زیرزمین جهش می‌کرد به طول تقریبی ۷۰ سانتیمتر و با صدای بسیار زیاد بود که به واسطه وجود ولتاژ بالا بین سیم‌ها می‌جهید که از شدت نور و صدای آنها کسی جراًت نمی‌کرد وارد این زیرزمین شود.

به دلیل مضرر بودن اشعه x رفته رفته مشکلاتی برای کاربران این دستگاها به وجود آمد تا آنجایی که چندین نفر جان خود را از دست دادند. یکی از آنها کریکور کاسابیان بود که به عنوان اولین شهید رادیولوژی نامیده شد

رادیولوژی یکی از شاخه‌های علم پزشکی است که با استفاده از روش‌های غیر تهاجمی تصویربرداری مانند اشعه ایکس، به تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف کمک می‌کند. رادیولوژی گاهی برای تشخیص عارضه‌های مختلف مانند سرطان در بدن انسان مورد استفاده قرار می‌گیرد. رادیولوژی مداخله‌ای به منظور انجام جراحی غیر تهاجمی مانند حذف لخته‌های خون از رگ‌های انسان انجام می‌شود. گاهی نیز از این روش برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله سرطان از طریق روش‌های پرتودرمانی یا رادیوتراپی استفاده می‌شود. در این مطلب به طور دقیق‌تر به بررسی کاربردها، روش‌ها و همچنین عوارض احتمالی انواع رادیولوژی می‌پردازیم.

نیز برای رؤیت همزمان تصویر قسمتی از بدن که مورد تابش اشعه قرار گرفته ، استفاده می‌شود.
در رادیوگرافی با تنظیم شرایط الکتریکی تابش پرتو رنتگن و قرار دادن فیلمی در مسیر خروج پرتوها و در عین حال بکار بستن وسایل فرعی برای جمع و جور نمودن تابش می‌توان از حالات سلامت و یا مرضی قسمتی از بدن مدرک مطمئنی برای مطالعه در دست داشت. منظور از عکس یا رادیوگرافی ساده ، عکسی است که بدون کاربرد یک ماده خارجی به بدن گرفته می‌شود. در این روش ، تفکیک حدود اعضاء از یکدیگر مشکل خواهد بود. در رادیوگرافی با مواد کنتراست ، با وارد نمودن مواد خارجی به بدن که نسبت به بافت های نرم تراکم متفاوتی داشته باشند، رنگ یکنواخت آن قسمت را بهم زده و تمایز رنگها حاصل می‌شود.

با توجه به اینکه رادیولوژی با اهداف و منظور های متفاوتی انجام می شود شکل کلی دستگاه نیز بر اساس کارآیی آن متفاوت می باشد اما در حالت کلی در تمام آنها کامپیوتر وجود دارد که اشعه ایکس را تولید می کند و توسط پایه‌ای که به آن متصل است در جهت های مختلف حرکت می کند .همچنین وسایلی در کنار آنها استفاده می شود که می توان توسط آن ها آن قسمت از بدن را که مورد تابش اشعه ایکس قرار می گیرد مشاهده نمود.

کاربرد رادیولوژی

.معمولا اولین ارزیابی از بیمار ، رادیولوژی است . رادیولوژی می تواند اختلالات مختلفی را تشخیص دهد که شامل موارد زیر می باشند :
– آسیب شناسی هایی که باعث کمردرد می شوند به جز امکان تشخیص آسیب شناسی مکانیکی ستون فقرات
– تغییرات در شکل ستون فقرات که در آن رادیولوژی می‌تواند به طور دقیق تعداد درجه انحنا را مشخص کند .
– لغزش مهره کمر یا ستون فقرات مانند اسپیدیلولیستزیس و آرتروز
– عکس از ریه که در واقع شناسنامه سلامت فرد است.
– عکس های رنگی با کنتراست از مری ، معده ، کلیه و…
– بررسی های ساده و سریع از شکم ، مری ، معده ، روده ، کلیه ها ، لوزه سوم ،سنگ های کلیه و…
– تشخیص شکستگی ها که از بهترین روشهای تشخیصی است.
– عکس های رنگی با کنتراست

نکته قابل توجه این است که رادیولوژی معمولی اجازه تشخیص شکاف ها ، برآمدگی ها یا دیسک های فتق و فیبروز بعد از عمل را نمی دهد.

انواع رادیولوژی

این شاخه از پزشکی را می توان به چهار بخش گسترده تقسیم نمود که شامل رادیولوژی تشخیصی ، رادیولوژی مداخله ، انکولوژی رادیولوژی و فیزیک پزشکی می باشد.

۱٫ رادیولوژی تشخیصی

رادیولوژی تشخیصی شامل رادیولوژی عمومی مغز و اعصاب ، اسکلتی عضلانی ، قفسه سینه ،شکمی ، کودکان و پستان می باشد و در مورد مشکلاتی که درون ساختار بدن برای فرد اتفاق افتاده است به پزشک اطلاعاتی داده و در تشخیص بیماری کمک می کند .
رادیولوژی تشخیصی خود شامل شاخه های مختلفی مانند سی تی اسکن ، ام آر آی ، MRA ، فلوروسکوپی ، ماموگرافی و سونوگرافی و همچنین پزشکی هسته ای می باشد .

۲٫ رادیولوژی مداخله ای

رادیولوژی مداخله ای نوعی روش است که پزشکان از تصویربرداری پزشکی برای ارائه درمانی به افراد دارای شرایط غیر سرطانی استفاده می کنند.
به عنوان مثال ، رادیولوژیست مداخله ای می تواند از تصویربرداری پزشکی برای پشتیبانی از یک عمل جراحی استفاده کند.
به طوری که برای هدایت عمل از روش هایی استفاده می‌کنند که معمولاً با سوزن یا لوله های باریک به نام کاتر انجام می‌شود .
برخی از این روش ها برای فرایندهای کاملاً تشخیصی به عنوان مثال آنژیوگرافی انجام می‌شود . در حالی که برخی دیگر به عنوان بخشی از درمان های خاص مثال آنژیوپلاستی صورت می گیرد .
تصاویر راهنما به رادیولوژیست این امکان را می دهند تا ابزارها را از طریق بدن به سمت مناطقی که مورد معالجه قرار می‌گیرند ، هدایت کنند .
این روش با به حداقل رساندن آسیب جسمی بیمار ، میزان بهبودی را افزایش و زمان مدت بستری بعد از عمل را کاهش می دهد .
هدف از پاتولوژی مداخله تشخیص و یا درمان پاتولوژی ها با تکنیک حداقل تهاجمی می باشد.
این روش با استفاده از تکنیک های مختلف تصویربرداری به عنوان مثال اشعه ایکس ، سونوگرافی ، رزونانس مغناطیسی ، سی تی اسکن می‌تواند با هدایت ابزارهای کوچک مانند سوند و موارد مشابه از طریق رگ های خونی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها را درمان کند .
از آنجا که فقط برش های کوچک پوستی ایجاد می شود ، خطرات آن کم بوده و زمان بهبودی معمولاً در مقایسه با سایر روش ها بسیار اندک است.

از دیگر موارد استفاده از رادیولوژی مداخله ای می توان موارد زیر را نام برد:

– نمونه برداری یا بیوپسی از پستان که تحت گاید سونوگرافی و یا استریوتاکسی انجام می‌شود.
– قراردادن کاتر وریدی
– آمبولیزاسیون کردن برای درمان سرطان ها
– کنترل کردن خونریزی توسط آمبولیزاسیون
– نمونه برداری از اندام هایی مانند ریه و تیروئید
– درمان سرطان ها
– مداوای کمردرد
– درمان مشکلاتی که مربوط به کبد و کلیه می باشد.

۳٫ انکولوژی رادیولوژی

یک متخصص انکولوژیست از پرتونگاری برای معالجه سرطان استفاده می کند . این روش درمانی شامل استفاده از پرتودرمانی با انرژی بالا برای آسیب رساندن به سلول های سرطانی است که از گسترش بیشتر آنها جلوگیری می کند.
این روش همچنین می تواند به کاهش علائم کمک کند یا در برخی موارد ، بیماری را به طور کامل درمان کند.

۴٫ فیزیک پزشکی

فیزیک دانان پزشکی از درک خود در مورد فیزیک برای کمک به تشخیص پزشکی استفاده می کنند.
به عنوان مثال ، آنها می توانند در مورد جنبه های فنی تصویربرداری پزشکی مشاوره دهند تا از امنیت بیماران و اثر بخشی نتایج اطمینان حاصل شود.
برخی از فیزیکدانان پزشکی نیز محقق هستند و در توسعه فناوری جدید پزشکی نقش دارند.
فیزیکدانان پزشکی دستگاه های بسیاری را توسعه داده اند که امروزه پزشکان معمولاً از آنها استفاده می کنند ، مانند تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی

خطرات رادیولوژی و نکات ایمنی :

امواج پونیزه شده قدرت نفوذ و تخریب بالایی دارند که تابش مداوم و مکرر آن منجر به تخریب بافتهای سلولی می گردد . بنابراین عایق بندی کامل محل و استفاده از محافظ های سربی برای افراد الزامی است . همچنین با پیشرفت تکنولوژی ، رادیولوژی نیز دچار تحولاتی شد که از آن جمله ظهور رادیولوژی دیجیتال را باید نام برد .
در رادیولوژی دیجیتال مقدار دوز دریافتی اشعه و تکرار آن پایین بوده و تصاویر کیفیت بالاتری دارند بنابراین بیماران مدت زمان کمتری در معرض اشعه قرار می گیرند . همچنین تصاویر گرفته شده در رادیولوژی دیجیتال ، قابلیت آرشیو داشته که از تکرار عکسبرداری جلوگیری می کند

کشف اشعه ایکس توسط , ویلهلم کنراد رونتگن ، همزمان با آغاز Musculoskeletal Radiology بود. بطوریکه اولین رادیوگرافی از انسان ، از دست خانم Bertha ، همسر رونتگن ، در ۲۲ دسامبر ۱۸۹۵ بعمل آمد . رونتگن در اولین روز سال ۱۸۹۶ گزارشی از تحقیقات اولیه خود و اولین تصویر X-Ray به دانشگاه های اروپا فرستاد که باعث شور و هیجان خاصی شد . در ۱۳ ژانویه در یک نمایش اختصاصی و غیر رسمی ، دستاورد خود را به نمایش گذاشت.
بعد از اصرارهای زیاد از طرف دانشگاه ها ، رونتگن در ۲۳ ژانویه ۱۸۹۶ در سالن سخنرانی انستیتو فیزیک Wurzburg در همان ساختمانی که در ۱۸ نوامبر ۱۸۹۵ اشعه ایکس را کشف کرده بود در مورد کشف خود سخنرانی کرده و از دست پروفسور آناتومی آقای von Kolliken ، رادیوگرافی کرد که باعث شد پرفسور رونتگن را مورد تمجید و ستایش قرار بدهد و پیشــنهاد کــرد که پــدیـده جدید را اشعه رونتگن بنامند.
بــنابراین توسط تصویربرداری از دست با استفاده از اشعه ایکس، رشته تخصصی پزشکی رادیولوژی و زیر رشته تخصصی Musculoskeletal Radiology همزمان بوجود آمدند.