دانلود پی دی اف ( pdf ) جزوه استخوان شناسی د.ع.پ.کرمان

پی دی اف ( pdf ) جزوه استخوان شناسی د.ع.پ.کرمان

دانلود جزوه استخوان شناسی

استخوان ماده زنده و محکمی است که داربست اسکلتی بدن انسان را میسازد. استخوان پایه محکمی است که دیگر اعضای بر آن استوار میشوند و در بسیاری از نقاط، استخوان اطراف بافت های حساس را گرفته و از آن محافظت میکند.

استخوان ها محل تولید گلبول های سفید و قرمز خون هستند و منبعی از مواد معدنی و بخصوص کلسیم را تشکیل میدهند که هر موقع بدن به آنها احتیاج داشت در اختیار آن قرار میدهند.

فاصله بین این سلول ها را ماده ای بی جان بنام ماده بین سلولی پر کرده است. این ماده را ماتریکس Matrix هم میگویند.

ماتریکس مانند ملات بین سلول های استخوان را پر

استخوان اسفنجی به خاطر همین فضاهای خالی، تراکم کمتری داشته و مانند اسفنج متخلخل است. درجه تخلخل آن حدود ۹۰-۳۰ درصد میباشد. در این استخوان ها مقدار و جهت قرار گرفتن تیغه ها بسته به نیروهایی است که به استخوان وارد میشود.

هرچه استخوان تحت تاثیر نیروهای بیشتری باشد تراکم این تیغه ها بیشتر و تیغه ها قویترند. جهت قرار گرفتن تیغه ها هم در جهت و امتداد نیروهایی است که به استخوان وارد میشوند.

سلول های سازنده استخوان این تیغه ها را در جهاتی میسازند و هم راستا قرار میدهند که استخوان با وجود داشتن کمترین وزن بیشترین مقاومت را برای تحمل نیروهای وارده به آن داشته باشد.

استخوان کورتیکال لایه بیرونی استخوان های بدن را درست میکنند. این لایه ظاهر سفید و صاف و یکدست و محکمی به استخوان میدهد. استخوان کورتیکال یا سخت Compact bone تخلخل کمی دارد. میزان این تخلخل در حد ۳۰-۵ درصد است. حدود ۸۰ درصد کل وزن اسکلت بدن را استخوان های کورتیکال تشکیل میدهند.

در این استخوان ها سیستم های هاورسی بصورت متراکم و فشرده ای در کنار یکدیگر قرار میگیرند. این استخوان ها بسیار سخت و محکم هستند و در تصویر رادیولوژی به رنگ سفیدتری دیده میشوند.

عروقی که در کانال هاورس سیر میکنند وظیفه تغذیه سلول های استخوانی یا استئوسیت ها را به عهده دارند. هر سلول استخوانی در یک محفظه کوچک به نام لاکونا Lacuna قرار دارد.

لاکونا ها از طریق مجاری باریکی به کانال هاورسی متصل هستند و از آن طریق اکسیژن و مواد غذایی را به استئوسیت ها میرسانند. فاصله لاکوناها تا کانال هاورس از یک دهم میلیمتر کمتر است. بافت استخوانی بدن از لحاظ آرایش قرار گرفتن تیغه های استخوانی و تراکم استخوانی به دو دسته تقسیم میشوند

ناحیه حدقه‌ای (orbital) جمجمه عصبی شامل: استخوان‌های پیشانی، حدقه‌ای‌پروانه‌ای، پیرامون‌پروانه‌ای، بالی‌پروانه‌ای (ptersphenoid) و اسکلروتیک (sclerotic) است (شکل ۲). استخوان پیشانی، بزرگ‌ترین استخوان جمجمه عصبی است و حداکثر عرض آن ۵/۸۸ درصد حداکثر طول آن است. اینشرکت دارند و در قسمت میانی همپوشانی دارند (شکل ۲-A). در ناحیه اتصال استخوان پیشانی به استخوان آهیانه، یک استخوان کوچک به شکل تقریباً دایره‌ای وجود دارد که به صورت آزاد بین دو استخوان قرار گرفته است (شکل ۲-A). این استخوان تنها در یک طرف وجود دارد و در برخی در سمت چپ و برخی دیگر در سمت راست استقرار دارد. استخوان پیشانی در ناحیه جانبی-قدامی به استخوان حدقه‌ای‌پروانه‌ای (شکل ۲-B) و در ناحیه جانبی-خلفی به استخوان پروانه‌ای (sphenotic) (شکل ۲-A) متصل است و استخوان بالی‌پروانه‌ای به بخش میانی استخوان پیشانی متصل می‌گردد (شکل ۲-B). در نمای شکمی، استخوان پیرامون‌پروانه‌ای درازترین استخوان این مجموعه است که روی خط میانی-شکمی جمجمه واقع شده است (شکل ۲-C). این استخوان در ناحیه خلفی و قدامی باریک است و در ناحیه میانی پهن شده و به شکل دو زایده بال مانند در آمده است. استخوان پیرامون‌پروانه‌ای از استخوان پیش‌وُمر تا استخوان قاعده‌ای پس‌سری (basioccipital) کشیده شده است به طوری که بیش از نصف پیش‌وُمر و نصف استخوان قاعده‌ای پس‌سری را در بر می‌گیرد و به علاوه به استخوان‌های حدقه‌ای‌پروانه‌ای، بالی‌پروانه‌ای (در ناحیه باله‌ها و بالاتر از باله‌ دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  ها) و پرواُتیک نیز اتصال دارد (شکل ۲-C). استخوان پیرامون‌پروانه‌ای در ناحیه خلفی و قدامی دو شاخه شده است (شکل ۲-C). استخوان حدقه‌ای‌پروانه‌ای در تشکیل تیغه حدقه چشم شرکت دارد و در حاشیه استخوان در بخش قدامی باریک و در ناحیه خلفی، در محل اتصال به استخوان دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  بالی‌پروانه‌ای پهن‌تر می‌شود (شکل ۲-A). دو آنتی‌مُر پیشانی در بخش خلفی از یکدیگر جدا می‌شوند و در تشکیل بخش قدامی ملاج (fontanelle) شرکت دارند و در قسمت میانی همپوشانی دارند (شکل ۲-A). در ناحیه اتصال استخوان پیشانی به استخوان آهیانه، یک استخوان کوچک به شکل تقریباً دایره‌ای وجود دارد که به صورت آزاد بین دو استخوان قرار گرفته است (شکل ۲-A). این استخوان تنها در یک طرف وجود دارد و در برخی در سمت چپ و برخی دیگر در سمت راست استقرار دارد. استخوان پیشانی در ناحیه جانبی-قدامی به استخوان حدقه‌ای‌پروانه‌ای (شکل ۲-B) و در ناحیه جانبی-خلفی به استخوان پروانه‌ای (sphenotic) (شکل ۲-A) متصل است و استخوان بالی‌پروانه‌ای به بخش میانی استخوان پیشانی متصل می‌گردد (شکل ۲-B). در نمای شکمی، استخوان پیرامون‌پروانه‌ای درازترین استخوان این مجموعه است که روی خط میانی-شکمی جمجمه واقع شده است (شکل ۲-C). این استخوان در ناحیه خلفی و قدامی باریک استشرکت دارند و در قسمت میانی همپوشانی دارند (شکل ۲-A). در ناحیه اتصال استخوان پیشانی به استخوان آهیانه، یک استخوان کوچک به شکل تقریباً دایره‌ای وجود دارد که به صورت آزاد بین دو استخوان قرار گرفته است (شکل ۲-A). این استخوان تنها در یک طرف وجود دارد و در برخی در سمت چپ و برخی دیگر در سمت راست استقرار دارد. استخوان پیشانی در ناحیه جانبی-قدامی به استخوان حدقه‌ای‌پروانه‌ای (شکل ۲-B) و در ناحیه جانبی-خلفی به استخوان پروانه‌ای (sphenotic) (شکل ۲-A) متصل است و استخوان بالی‌پروانه‌ای به بخش میانی استخوان پیشانی متصل می‌گردد (شکل ۲-B). در نمای شکمی، استخوان پیرامون‌پروانه‌ای درازترین استخوان این مجموعه است که روی خط میانی-شکمی جمجمه واقع شده است (شکل ۲-C). این استخوان در ناحیه خلفی و قدامی باریک است و در ناحیه میانی پهن شده و به شکل دو زایده بال مانند در آمده است. استخوان پیرامون‌پروانه‌ای از استخوان پیش‌وُمر تا استخوان قاعده‌ای پس‌سری (basioccipital) کشیده شده است به طوری که بیش از نصف پیش‌وُمر و نصف استخوان قاعده‌ای پس‌سری را در بر می‌گیرد و به علاوه به استخوان‌های حدقه‌ای‌پروانه‌ای، بالی‌پروانه‌ای (در ناحیه باله‌ها و بالاتر از باله‌ دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  ها) و پرواُتیک نیز اتصال دارد (شکل ۲-C). استخوان پیرامون‌پروانه‌ای در ناحیه خلفی و قدامی دو شاخه شده است (شکل ۲-C). استخوان حدقه‌ای‌پروانه‌ای در تشکیل تیغه حدقه چشم شرکت دارد و در حاشیه و در ناحیه میانی پهن شده و به شکل دو زایده بال مانند در آمده است. استخوان پیرامون‌پروانه‌ای از استخوان پیش‌وُمر تا استخوان قاعده‌ای پس‌سری (basioccipital) کشیده شده است به طوری که بیش از نصف پیش‌وُمر و نصف استخوان قاعده‌ای پس‌سری را در بر می‌گیرد و به علاوه به استخوان‌های حدقه‌ای‌پروانه‌ای، بالی‌پروانه‌ای (در ناحیه باله‌ها و بالاتر از باله‌ دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  ها) و پرواُتیک نیز اتصال دارد (شکل ۲-C). استخوان پیرامون‌پروانه‌ای در ناحیه خلفی و قدامی دو شاخه شده است (شکل ۲-C). استخوان حدقه‌ای‌پروانه‌ای در تشکیل تیغه حدقه چشم شرکت دارد و در حاشیه آن نیز استخوان ناحیه بالی‌پروانه‌ای قرار دارد (شکل ۲-B دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  ). این استخوان در قسمت خلفی-شکمی خود دارای یک زایده کشیده شده به سمت استخوان پیرامون‌پروانه‌ای است و منفذی را تشکیل می‌دهدکه محل عبور اعصاب بینایی است (شکل ۲-A). استخوان بالی‌پروانه‌ای‌شکل منظمی ندارد و حاشیه خلفی حدقه چشم را تشکیل می‌دهد (شکل ۲-B). این استخوان با استخوان‌های پیشانی و پیرامون‌پروانه‌ای نیز همپوشانی دارد. استخوان اشکی (lacrimal) در بخش قدامی حدقه کاهش یافته، دارای یک نوار بسیار باریک با ساختاری لوله‌ای است. دو استخوان اسکلروتیک نیز در بخش قدامی و خلفی آن واقع شده است.

ناحیه شنوایی (otic) جمجمه عصبی شامل استخوان‌های آهیانه (parietal)، پروانه‌ای (sphenotic)، پتراُتیک (pterotic)، پرواُتیک (prootic) و اپی‌اُتیک (epiotic) است (شکل ۲). استخوان‌های زوج آهیانه در ناحیه قدامی پهن‌تر از ناحیه خلفی هستند. این جفت استخوان از یکدیگر جدا است و در تشکیل ملاج شرکت دارند (شکل ۲-A). این استخوان در ناحیه جانبی-قدامی به استخوان پروانه‌ای متصل است و با آن همپوشانی دارد (شکل ۲-A). در ناحیه خلفی-جانبی آهیانه، استخوان پتراُتیک واقع شده اما اتصالی بین آنها وجود ندارد (شکل ۲-B). استخوان پروانه‌ای در ناحیه قدامی، دارای زایده‌ای مثلثی‌شکل است که به طرف استخوان بالی‌پروانه‌ای متمایل می‌شود (شکل ۲-B). استخوان پروانه‌ای در بخش قدامی به استخوان بالی‌پروانه‌ای و در ناحیه قدامی-شکمی نیز به استخوان پرواُتیک متصل است (شکل ۲-B). سه استخوان پروانه‌ای، بالی‌پروانه‌ای و پرواُتیک مفصل قدامی فکی‌لامی را تشکیل می‌دهند (شکل ۲-B و C). استخوان پروانه‌ای همچنین با اتصال به استخوان پتراُتیک در بخش خلفی-شکمی در تشکیل مفصل خلفی فکی‌لامی شرکت می‌کند (شکل ۲-A‌ و C). این مفصل از فرورفتگی قدامی کوچک‌تر است (شکل ۲-B). در ناحیه پشتی-خلفی پرواندر جمجمه احشایی (branchiocranium)، فک بالا شامل دو استخوان فکی و پیش‌فکی است (شکل ۴-A). قسمت میانه استخوان فکی پهن‌تر از دو انتهای آن است. این استخوان در بخش داخلی دارای دو زایده استوانه‌ای‌شکل است که زایده پایینی بزرگتر از زایده بالایی است و در انتها دارای یک برجستگی کوچک است. استخوان‌های پیش‌فکی باریک و L مانند است و در ناحیه شکمی دارای انحنا است (شکل ۴-A). این استخوان دارای یک زایده عمودی (ascending process) و یک زایده افقی (alveoral process) است. فک پایین شامل استخواجنس سیاه ماهی (Capoeta) از جمله آرایه های پیچیده از نظر آرایه شناسی در آب های داخلی ایران می باشد. در بین اعضای این جنس، مقایسه ویژگی های ریخت سنجی و شمارشی اعضای گونه سیاه ماهی توئینی (Capoeta damascina) در حوزه های مختلف علیرغم وجود برخی تفاوت ها، امکان جداسازی آنها را براساس این ویژگی ها نمی دهد. از این رو استخوان شناسی در آنها به عنوان یک ویژگی مهم در بررسی مطالعات تاکسونومی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. همچنین شناخت ویژگی های استخوان شناختی ماهیان بویژه ساختار سر در درک ویژگی های زیستی از قبیل تغذیه و تنفس نیز کاربرد دارد. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی استخوان شناسی سیاه ماهی توئینی از حوضه دجله به اجرا در آمد. برای این تحقیق تعداد ۲۰ قطعه نمونه از رودخانه قشلاق توسط الکتروشوکر نمونه برداری گردید. نمونه ها پس از بیهوشی در فرمالین ۱۰ درصد بافری تثبیت و سپس برای مطالعه استخوان شناسی رنگ آمیزی و شفاف سازی شدند. در این تحقیق بررسی ساختار استخوانی سیاه ماهی توئینی بررسی و توصیف گردید. ساختار اسکلتی این گونه تفاوت هایی را در فرم استخوان های فکین، مربعی، ساده، اطراف پروانه ای، بخش های مختلف استخوان قاعده ای پس سری و اوروهیال با دیگر کپور ماهیان نشان داد که می توانند به عنوان ویژگی های استخوان شناسی قابل تشخیص آن در نظر گرفته شوند. با توجه به عدم کارایی صفات اندازشی و شمارشی در مطالعات آرایه شناختی اعضای این گونه نتایج این تحقیق می تواند بعنوان پایه ای برای مطالعات آتی اعضای این آرایه مورد استفاده قرار گیرد.ن‌های دندانی (dentary)، مفصلی (articulare)، کرونومکلین (coronomeckelian) و رتروآرتیکیولار (retroarticulare) است (شکل ۴-B). استخوان دندانی دارای دو زایده افقی و عمودی است که دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  زایده افقی آن بزرگ‌تر است. در حاشیه شکمی این استخوان یک برجستگی باریک و بلند وجود دارد که به استخوان استوانه‌ای‌شکل رتروآرتیکیولار متصل می‌گردد. بخش قدامی استخوان مفصلی دندانه‌دار و پهن‌تر از بخش خلفی آن است و به بخش خلفی استخوان دندانی متصل می‌گردد (شکل ۴-B). بخش خلفی استخوان مفصلی دارای یک فرورفتگی جهت مفصل شدن با استخوان مربعی (quadrate) است و در ناحیه شکمی ساختاری لوله‌ای دارد. در ناحیه شکمی–قدامی استخوان مفصلی، استخوان تقریباً دایره‌ای‌شکل کرونومکلین قرار دارد (شکل ۴-B).ه‌ای یک کانال داخلی با ساختار لوله‌ای وجود دارد که انتهای این کانال به مفصل خلفی فکی‌لامی رسیده و ابتدای آن به استخوان فوق پس‌سری می‌رسد. استخوان پتراُتیک به همراه اپی‌اُتیک حاشیه جانبی-خلفی جمجمه عصبی را تشکیل می‌دهد و حداکثر عرض جمجمه عصبی در این قسمت است (شکل ۲-A). پتراُتیک مخروطی‌شکل است و در ناحیه شکمی به استخوان‌های پس‌سری خارجی (exoccipital) و پرواُتیک، در ناحیه پشتی-قدامی به استخوان پروانه‌ای و در ناحیه پشتی-خلفی به استخوان اپی‌اُتیک متصل می‌شود (شکل ۲-A). در رأس این مخروط استخوان‌های پروانه‌ای و اپی‌اُتیک به هم متصل می‌شوند (شکل ۲-A). استخوان اپی‌اُتیک به دلیل وجود برآمدگی و فرورفتگی‌ها، به صورت حفره‌ای شبیه اتاقک درآمده است. استخوان اپی‌اُتیک در بخش خلفی به استخوان پس‌سری خارجی و در قسمت جانبی-داخلی به استخوان فوق پس‌سری متصل می‌شود (شکل ۲-A). دو قطعه بزرگ استخوان پرواُتیک روی خط میانی-شکمی جمجمه عصبی قرار گرفته است (شکل ۲-C). آنتی‌مُرهای این استخوان در ناحیه خلفی به هم متصل است و در ناحیه قدامی از یکدیگر فاصله می‌گیرند و فضای V مانندی را ایجاد می‌کند. در ناحیه قدامی–جانبی

استخوان ماده زنده و محکمی است که داربست اسکلتی بدن انسان را میسازد. استخوان پایه محکمی است که دیگر اعضای بر آن استوار میشوند و در بسیاری از نقاط، استخوان اطراف بافت های حساس را گرفته و از آن محافظت میکند.

استخوان ها محل تولید گلبول های سفید و قرمز خون هستند و منبعی از مواد معدنی و بخصوص کلسیم را تشکیل میدهند که هر موقع بدن به آنها احتیاج داشت در اختیار آن قرار میدهند.

فاصله بین این سلول ها را ماستخوان از لحاظ بافت شناسی بافتی همبندی Connective tissue است. استخوان یک ساختمان بیرونی و یک ساختمان درونی دارد، بسیار محکم و در عین حال سبک است.

استخوان از بافت های متنوعی ساخته شده است. بافت اصلی تشکیل دهنده آن را بافت استخوانی میگویند. با این حال بافت های دیگری مانند دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  دانلود جزوه استخوان شناسی  مغز استخوان، اندوست، پریوست، رگ خونی، عصب و غضروف نیز در آن وجود دارد

کرده و در واقع سفتی و محکمی استخوان به ع  دانلود جزوه استخوان شناسی  لت وجود آن است. پس قسمت عمده استخوان همین ماده بین استخوانی یا ملاتی است که بسیار محکم بوده و استحکام استخوان از آن سرچشمه گرفته است.

با این وجود این ماده مانند سیمان یا ملات بین آجرهای یک ساختمان ثابت نیست بلکه مرتبا در حال تغییر و تبدیل است. مرتبا قسمت هایی از آن جذب شده و قسمت های دیگر جایگزین آن میشود و اتفاقا همین قابلیت تغییر و ترمیم است که به آن قدرت میده

استخوان های بدن از بافت سختی به نام بافت استخوانی تشکیل شده اند. استخوان از لحاظ بافت شناسی بافتی همبندی Connective tissue است. استخوان یک ساختمان بیرونی و یک ساختمان درونی دارد، بسیار محکم و در عین حال سبک است.

استخوان از بافت های متنوعی ساخته شده است. بافت اصلی تشکیل دهنده آن را بافت استخوانی میگویند. با این حال بافت های دیگری مانند مغز استخوان، اندوست، پریوست، رگ خونی، عصب و غضروف نیز در آن وجود دارد