آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه

سندروم نفروتیک و پیوند کلیه دکتر امیر امامی زیدی

سندروم نفروتیک و پیوند کلیه

کُلیه‌ها دو عضو قرمز-قهوه‌ای لوبیایی شکل‌اند که در مهره‌داران یافت می‌شوند. آن‌ها در سمت چپ و راست فضای خلفی-صفاقی قرار داشته، و در انسان‌های بالغ در حدود ۱۲ سانتی‌متر طول دارند. که از سه بخش قشری، مرکزی و لگنچه تشکیل شده‌اند. آن‌ها خون را از سرخرگ‌های کلیوی، دریافت می‌کنند و سپس خون از راه سیاهرگ‌های کلیوی از آن‌ها خارج می‌گردد. هر کلیه به میزنای متصل شده، که لولهٔ حمل‌کنندهٔ ادرار ترشحی به مثانه است.

دوره سندروم نفروتیک و پیوند کلیه به مسائل مختلف در این حوزه می‌پردازد. امید است کاربران پزشک آموز پس از گذراندن این دوره، بتوانند بخش اعظمی از نیازهای خود را برآورد نمایند.

سرفصل و رئوس مطالب:

• پیوند کلیه
• سندروم نفروتیک
• …

این دوره برای چه کسانی مفید است:

۱-آموزش رژیم غذایی :

*مهمترین رژیم این بیماران کم نمک و نسبتا کم چرب است . مثلا به مادر آموزش دهید از آوردن نمک پاش سر سفره خودداری کند

*آموزش جهت محدودیت مصرف مایعات داده شود در واقع میزان مصرف مایعات این بیماران در ۲۴ساعت باید بر اساس دیورزکودک باشد .

*دریافت پروتئین زیاد منجر به تشدید  آسیب وارده به کلیه ها و افزایش دفع پروتئین می شود .

*از مصرف غذاهای غنی از کلسترول اجتناب کنند این غذاها شامل :گوشت قرمز – غذاهای سرخ شده مثل سیب زمینی – شیرینی – بیسکوئیت – زرده تخم مرغ – سوسیس – کالباس – لبنیات مثل بستنی و پنیر و مارگارین و کره و فست فودها

برای پایین آوردن کلسترول این غذاها از روش های بخار پز و کباب کردن و آب پز کردن استفاده کنند .

۲- داروها

اکترا با دستور دارویی قرص پردنیزولون مرخص میشوند که مراقبتهای آن شامل :

–          بیمار نباید بدون مشورت با پزشک واکسنی دریافت کند

–          بیمار باید از آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه با بیماران عفونی اجتناب کند و از رفتن به مکانهای شلوغ خودداری کند .

–          بیمار نباید داروها ناگهانی قطع کند .

–          رژیم کم کربوهیدرات و کم سدیم داشته باشد و جهت جلوگیری از افزایش آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه غذابه مقدار کم و در دفعات زیاد داده شود

–          دوز دارو طیق دستور پزشک دریافت شود .

–          کودک استراحت نسبی داشته باشد

–          حتما باید دارو همراه با غذا و آنتی اسید (شربت معده) داده شود .

۳- مراقبتهای پوستی

-به علت ادم وسیعی که دارند به طور منظم تغییر پوزیشن انجام شود . و نواحی مثل شکم و برجستگی های ساق پا و زانو و اسکلروتوم نیاز به توجه دقیق دارند

– در صورت تورم پلکها از کمپرس گرم استفاده کنند

-از فرار گرفتن در معرض گرما و سرما جلوگیری شود

– بهداشت پوست با استحمام روزانه و آب صابون ملایم به علت ادم رعایت شود

– از پوشیدن جورابها و کفشهای تنگ خودداری شود (تهیه پوشاک گشاد از تحریک پوستی جلوگیری میکند .

۴- علایم خطر و مراجعه فوری به پزشک :

-تغییر رنگ ادرار و مدفوع

– افزایش وزن

– کاهش حجم ادرار

-افزایش دور شکم و پف کردن اطراف چشم ها

برای مشاهده فیلم های بیشتر به صفحه فیلم های آموزشی پزشک آموز سر بزنید.

آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه نفروتیک در برگیرنده گروهی از بیماری ها است که با التهاب حلقه های مویرگی گلومرولوز تظاهر می یابد. این گلومرولونفریت های حاد، شروع ناگهانی و دوره کوتاهی دارند که امکان دارد به سوی بهبودی کامل، بروز سندروم نفروتیک یا بیماری کلیوی( مرحله ی آخر) پیشرفت نمایند. از آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه اولیه این بیماری ها هماچوری (وجود خون در ادرار) است که آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه التهاب مویرگی می باشد و سد گلومرولی در برابر سلول های خونی را مورد صدمه و آسیب قرار می دهد. آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه  این سندرم با فشارخون بالا و از بین رفتن خفیف عملکرد کلیوی مشخص می شود. گلومرولونفریت از شایع ترین تظاهرات متعاقب عفونت استرپتوکوکی است که نه همیشه اما به طور معمول خود به خود محدود شونده می باشد. سایر موارد مسبب گلومرولونفریت نیز شامل نفروپاتی ایمونوگلوبین A، نفریت ارثی و بیماری های ثانویه از قبیل لوپوس اریتماتوی سیستمیک (Systemic lupus erythematosus)، آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه و گلومرولونفریت مرتبط با آندوکاردیت، آبسه ها یا شانتهای بطنی ـ صفاقی آلوده شده (شانتهای بطنی ـ صفاقی برای کنترل فشارخون بالای داخل جمجمه) می باشد.

سندروم نفروتیک در برگیرنده گروهی از بیماری ها است که در نتیجه از بین رفتن عملکرد سدی گلومرول در برابر پروتئین به وجود می آیند. اتلاف مقادیر حجیم و بسیار زیاد پروتئین از طریق ادرار منجر به بروز هیپوآلبومینمی و متعاقب آن ادم، هیپرکلسترولمی، افزایش انعقاد پذیری و متابولیسم غیر طبیعی استخوان می شود. بالغ بر ۹۵ درصد از موارد سندرم نفروتیک در نتیجه سه بیماری دیابت شیرین، آریتماتوی سیستمیک و آمیلوئیدوز می باشد.

همچنین ناشی از چهار بیماری دیگر است که در درجه اول و عمدتا کلیه را درگیر می کند :

سندرم نفروتیک معمولاً در اثر آسیب به گلومرول کلیه ها ایجاد می شود. گلومرول با عبور از کلیه ها، خون را فیلتر می کند و چیزهایی را که بدن شما لازم ندارد را جدا می کند. گلومرول های سالم پروتئین خون (به طور عمده آلبومین) که برای حفظ مقدار مناسب مایعات در بدن شما لازم است را از جریان داخل ادرار خود حفظ می کند. گلومرول ها در صورت آسیب دیدن، اجازه می دهند پروتئین خون زیادی از بدن شما خارج شود و منجر به سندرم نفروتیک شود.

بسیاری از بیماری ها و شرایط می توانند باعث صدمه گلومرولی و منجر به سندرم نفروتیک شوند، از جمله:

• بیماری کلیوی دیابتی: دیابت می تواند منجر به آسیب کلیه (نفروپاتی دیابتی) شود که بر گلومرول ها تأثیر می گذارد.
• بیماری تغییر حداقل: شایع ترین علت سندرم نفروتیک در کودکان است. بیماری تغییر حداقل باعث عملکرد غیر طبیعی کلیه می شود، اما وقتی بافت کلیه تحت میکروسکوپ بررسی شود، به نظر می رسد طبیعی یا تقریبا طبیعی باشد. علت عملکرد غیر طبیعی معمولاً نمی تواند مشخص شود.
• گلومرولواسکلروز سگمنتال کانونی: این بیماری با ایجاد زخم برخی گلومرولها ناشی از بیماری دیگر، نقص ژنتیکی یا داروهای خاص است و بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می دهد.
• نفروپاتی غشایی: این اختلال کلیه نتیجه ضخیم شدن غشاهای درون گلومرولی است. ضخیم شدن به دلیل رسوباتی است که توسط سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود. این بیماری می تواند با سایر شرایط پزشکی مانند لوپوس، هپاتیت B ، مالاریا و سرطان همراه باشد یا بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد.
• لوپوس اریتماتوی سیستمیک: بیماری التهابی مزمن است که می تواند منجر به آسیب جدی کلیه شود.
• آمیلوئیدوز: این اختلال زمانی اتفاق می افتد که پروتئین های آمیلوئید در اندام های شما جمع می شوند. آمیلوئید اغلب به سیستم فیلتر کلیه آسیب می رساند.

عوامل خطر و ریسک فاکتورهای سندرم نفروتیک

عواملی که می توانند خطر ابتلا به سندرم نفروتیک را افزایش دهند عبارتند از:

• شرایط پزشکی که می تواند به کلیه های شما آسیب برساند.
• برخی بیماری ها و شرایط خطر ابتلا به سندرم نفروتیک مانند دیابت، لوپوس، آمیلوئیدوز، نفروپاتی ریفلاکس و سایر بیماری های کلیوی را افزایش می دهد.
• داروهای خاص: داروهایی که ممکن است باعث سندرم نفروتیک شوند شامل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای مورد استفاده در مبارزه با عفونت ها هستند.
• عفونت های خاص: عفونت هایی که خطر ابتلا به سندرم نفروتیک را افزایش می دهد شامل HIV ، هپاتیت B ، هپاتیت C و مالاریا است.

هیچ درمانی برای سندرم نفروتیک وجود ندارد، اما درمان هایی وجود دارد که می تواند به شما در مدیریت علائم کمک کند و از آسیب بیشتر کلیه ها جلوگیری کند. اگر کلیه ها از کار بیفتند، برای زندگی به دیالیز یا پیوند کلیه احتیاج است. درمان سندرم نفروتیک شامل پرداختن به علت اصلی و همچنین اقدام به کاهش فشار خون، ادم، کلسترول بالا و خطرات عفونت است. درمان معمولاً شامل داروها و تغییر رژیم است.

داروهای خاصی برای درمان علائم آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه نفروتیک وجود دارد. داروهایی برای کنترل آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه و کلسترول می توانند در کاهش احتمال آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه به بیماری های قلبی کمک کنند. (دارو برای کمک به بدن برای خلاص شدن از آب اضافی می تواند به کنترل فشار خون کمک کند و می تواند تورم را کاهش دهد). داروها برای آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه از لخته شدن خون می توانند به جلوگیری از حمله قلبی و سکته مغزی کمک کنند.

داروهایی که فشار خون را پایین می آورند همچنین می توانند آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه بیماری کلیوی را که باعث سندرم نفروتیک می شود به میزان قابل توجهی کند کنند. دو نوع آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه سندروم نفروتیک و پیوند کلیه کاهش فشار خون، مهار کننده های آنزیم تبدیل کننده آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین، با کاهش فشار داخل گلومرول ها و در نتیجه کاهش آلبومینوری در کاهش سرعت پیشرفت بیماری کلیوی مؤثر هستند. بسیاری از افراد برای کنترل فشار خون به دو یا چند دارو نیاز دارند.

علاوه بر مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین، یک داروی ادرارآور (دارویی که به کلیه ها در از بین بردن مایعات از خون کمک می کند) می تواند در کاهش فشار خون و آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه ادم مفید باشد. ممکن است به مسدود کننده های بتا، مسدود کننده های کانال کلسیم و سایر داروهای فشار خون نیز نیاز باشد. ممکن است داروهای استاتین برای کاهش کلسترول مصرف شود.

مبتلایان به سندرم نفروتیک باید واکسن پنوموکوک را دریافت کنند، این امر به محافظت در برابر باکتری که معمولاً باعث عفونت می شود، کمک می کند.

تغییر رژیم غذایی ممکن است در مدیریت علائم کمک کند. انتخاب ماهی یا برش های کم چربی گوشت به جای گزینه های بالاتر چربی می تواند به کنترل کلسترول کمک کند. محدود کردن مقدار نمک (سدیم) می تواند به جلوگیری از تورم کمک کند و به حفظ فشار خون در سطح سالم کمک کند.

نحوه جلوگیری از سندرم نفروتیک

تنها راه پیشگیری از سندروم نفروتیک، کنترل بیماری ناشی از آن است. اگر بیماری دارید که می تواند به کلیه های شما آسیب برساند، با پزشک معالج خود همکاری کنید تا از آسیب بیشتر کلیه ها جلوگیری شود. اگر داروهای تجویزی مصرف می کنید، تمام دوزهای خود را دقیقاً مطابق آنچه گفته شده است، مصرف کنید.

هنگامی که مبتلا به سندرم نفروتیک هستید، یک متخصص تغذیه ممکن است به شما توصیه کند در میزان پروتئین، نمک و چربی که می خورید تغییر ایجاد کنید.

• پروتئین

مقدار پروتئینی که باید بخورید به سلامتی کلیه شما بستگی دارد. برای برخی از افراد مبتلا به سندرم نفروتیک، خوردن یک رژیم غذایی با مقدار پروتئین کم تا متوسط بهتر است. در مورد میزان پروتئین شما باید با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.

• نمک

محدود کردن مقدار نمک (سدیم) مصرفی شما می تواند به جلوگیری از تورم و حفظ فشار خون در سطح سالم کمک کند.

• چربی

خوردن رژیم غذایی کم چربی اشباع و کلسترول می تواند به جلوگیری از کلسترول بالا در ارتباط با سندرم نفروتیک کمک کند.

غذاهای مجاز در رژیم غذایی سندروم نفروتیک

• گوشت بدون چربی (مرغ، ماهی، صدف)

• لوبیای خشک
• کره بادام زمینی
• سویا
• میوه تازه یا یخ زده (سیب، هندوانه، گلابی، پرتقال، موز)
• سبزیجات تازه یا یخ زده (لوبیا سبز، کاهو، گوجه فرنگی)
• سبزیجات کنسرو کم سدیم
• سیب زمینی
• برنج
• غلات کامل
• پنیر کلم
• توفو

• نان شور
• به خاطر داشته باشید که برخی چاشنی ها نیز نمک بالایی دارند. گزینه های کم سدیم شامل سس گوجه فرنگی، گیاهان و ادویه جات، ترشی جات، سرکه، آب لیمو و مخلوط چاشنی بدون یا کم سدیم است.

نکات و توصیه های تغذیه ای در رژیم غذایی  سندرم نفروتیک

نظارت بر رژیم غذایی شما می تواند چالش برانگیز باشد، اما می تواند سلامت شما را بهبود بخشد و علائم سندرم نفروتیک را کاهش دهد. در اینجا چند نکته برای آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه به تغییرات رژیم غذایی آورده شده است.

• به مصرف پروتئین توجه داشته باشید. مصرف پروتئین توصیه شده برای سندرم نفروتیک ۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است که معادل ۰٫۴۵ گرم در هر آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه در روز است. با این حال، این میزان ممکن است آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه به سلامتی فعلی کلیه های شما متفاوت باشد.
• میزان مصرف سدیم را به ۴۰۰ میلی گرم در هر وعده غذایی (۱۵۰ میلی گرم در هر میان وعده) محدود کنید. برچسب های آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه غذایی را بخوانید و آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه سدیم را قبل از خرید مواد غذایی بررسی کنید.
• وعده های غذایی را در خانه تهیه کنید. غذاهای رستوران ممکن است نمک بالاتری داشته باشند. از قبل درباره منوی غذایی یک آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه تحقیق کنید و آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه هایی را با ۴۰۰ میلی گرم سدیم انتخاب کنید. ببینید رستوران می تواند غذای شما را بدون نمک آماده کند یا خیر.
• با روغنهای سالم مانند روغن زیتون یا نارگیل طبخ کنید.
• نمک را از میز شام جدا کنید.
• سبزیجات تازه یا سبزیجات کنسرو شده را بدون سدیم اضافه یا سدیم کم انتخاب کنید تا میزان سدیم شما کاهش یابد.

نتیجه:

چشم انداز سندرم نفروتیک به علت بستگی دارد. اگر پزشک شما بتواند بیماری زمینه ای کلیه را تشخیص و درمان کند، ممکن است علائم شما به تدریج بهبود یابد و هرگز برنگردد. وقتی سندرم نفروتیک ناشی از بیماری کلیوی نباشد، چشم انداز آن متفاوت است. اگر به رژیم غذایی مبتلایان به سندرم نفروتیک پایبند باشید، می توان ادم را کنترل کرد و از عوارض طولانی مدت اجتناب کرد.

مقدمه: سندرم نفرونیک شایعترین بیماری مزمن کلیوی در اطفال می باشد. اکثر کودکان درمان شده با دوره های کوتاه مدت پردنیزولون خوراکی، بعد از چند دوره عود، بهبود می یابند، معهذا دو گروه از بیماران فاقد این سیر بالینی هستند. گروه اول کودکانی که به دلیل وابستگی به پردنیزولون در معرض خطرات ناشی از عوارض داروی مذکور و گروه دوم کودکانی هستند که بدلیل مقاوم بودن به استروئید خوراکی لازم است از داروهای ایمونوساپرسیو استفاده نمایند.مواد و روشها: در این مطالعه سیر کلینیکی، ریسک فاکتورهای عود و عوامل پیشگویی کننده پی آمد طولانی مدت ۵۰۲ کودک مبتلا به سندرم نفروتیک اولیه به طور متوسط به مدت ۶۰ ماه (حداقل ۳٫۵ ماه و حداکثر ۲۴۰ ماه) طی سالهای ۱۳۶۰-۷۹ مورد پیگیری قرار گرفت.یافته ها: از ۵۰۲ بیمار، ۵ مورد (۱%) رمیسون خودبخود پیدا کردند و پاسخ به درمان در ۳۱۳ کودک مثبت بود. از ۱۸۴ بیمار (۷۸ مورد قبل از درمان، ۱۰۶ مورد در ادامه درمان) حداقل یک نوبت بیوپسی کلیه به عمل آمد. در ۱۰۳ بیمار مبتلا به سندرم نفروتیک عود کننده، حساس و وابسته به استروئید، لوامیزول باعث پیدایش رمیسیون طولانی مدت در ۳۳ مورد (۳۱٫۷%) از بیماران گردید. درمان با سیکلوفسفامید و سیکلوسپورین به ترتیب در ۴۹ مورد (۵۰%) از ۹۸ بیمار و ۲۸ مورد (۴۱٫۳%) از ۶۸ بیمار منجر به رمیسیون طولانی مدت شد. در آخرین ارزیابی آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه، رمیسیون طولانی مدت در ۷۳ مورد (۱۴٫۵%)، عود بیماری در ۳۰۱ بیمار (۵۹٫۹ (% تداوم پروتئین اوری در ۴۳ مورد (۸٫۶%) و پیشرفت بیماری به آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه نارسایی پیشرفته کلیه ESRD در ۳۳ بیمار (۶٫۶%) مشاهده شد و ۶ مورد (۱٫۲%) از کل بیماران که همه آنها دچار آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه مزمن کلیه شده بودند، فوت شدند. (۵ مورد به دلیل عفونت و ۱ مورد به دلیل نارسایی قلبی – تنفسی) بین سن ۱-۵ سال در شروع بیماری و آتوپی بعنوان عوامل خطر غیروابسته و عودهای مکرر ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0.05) پاسخ به سیکلوفسفاماید و آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه در بیماران مبتلا به سندرم نفروتیک وابسته به استروئید یا Minimal Change Nephrotc Syndrome (MCNS) بهتر از گروه مبتلا به نفروز مقاوم به استروئید Steroid-Resistant Nephrotic Syndrome (SRNS)  یا دارای هیستوپاتولوژی FSGS بود (P<0.05) . همچنین بین پروتئینوری مداوم، پرفشاری خون، هماچوری میکروسکوپیک با ماکروسکوپیک، گلوکوزوری و پیشرفت بیماری به طرف ESRD رابطه معنی داری آموزش آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه نفروتیک و پیوند کلیه شد (P<0.05). نتیجه گیری و توصیه ها : نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه مبتلا به سندرم نفروتیک از نوع وابسته به آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه یا دارای هیستوپاتولوژی MCNS در طولانی مدت از پی آمد خوبی برخوردار می باشند. از طرف دیگر وجود برخی متغیرهای بالینی مثل پرفشاری خون و آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه آموزش سندروم نفروتیک و پیوند کلیه از قبیل پروتئین اوری مداوم، هیستوپاتولوژی  Focal Segmental Glomerulosclerosis (FSGS) هماچوری و گلوکوزوری در طولانی مدت این گروه از کودکان را باپی آمد نامساعدی مواجه می سازد. ضمنا این مطالعه نشان داد که بین سن پایین (کمتر از ۵ سال) آتوپی و افزایش میزان عود رابطه معنی داری وجود دارد.