آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه

آناتومی و فیزیولوژی کلیه دکتر امیر امامی زیدی

آناتومی و فیزیولوژی کلیه

کُلیه‌ها دو عضو قرمز-قهوه‌ای لوبیایی شکل‌اند که در مهره‌داران یافت می‌شوند. آن‌ها در سمت چپ و راست فضای خلفی-صفاقی قرار داشته، و در انسان‌های بالغ در حدود ۱۲ سانتی‌متر طول دارند. که از سه بخش قشری، مرکزی و لگنچه تشکیل شده‌اند. آن‌ها خون را از سرخرگ‌های کلیوی، دریافت می‌کنند و سپس خون از راه سیاهرگ‌های کلیوی از آن‌ها خارج می‌گردد. هر کلیه به میزنای متصل شده، که لولهٔ حمل‌کنندهٔ ادرار ترشحی به مثانه است.

دوره آناتومی و فیزیولوژی کلیه به مسائل مختلف در این حوزه می‌پردازد. امید است کاربران پزشک آموز پس از گذراندن این دوره، بتوانند بخش اعظمی از نیازهای خود را برآورد نمایند.

سرفصل و رئوس مطالب:

• کلیه و مجاری ادراری
• اعمال کلیه
• …

این دوره برای چه کسانی مفید است:

برای مشاهده فیلم های بیشتر به صفحه فیلم های آموزشی پزشک آموز سر بزنید.

۱۵
عارضه دیگر ؛ همراه آوردن آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه با کلسیم است که چون از طریق کلیه هادفعنمی شود ؛سطح فسفر خون بالا رفتــــه
موجب کلسیفیکاسیون در ارگانهای متعدد شده و مقداری از آن درزیر پوست تجمع می یابد و موجب بروز خــــــارش و
خشکی شدید پوست می شود .
کمک به تنظیمPH
کلیه ها به عنوان اعضای پشتیبانیPHبدن هستند و محل اصلی تنظیمPHبدن ریــه ها هستند . اسیدوز و آلکـــالــوز
متابولیک معمولا ً منشاء گرفته از نارسایی کلیه است به این شکل که با دفع یا بازجـــذب یونH+به شدت تحــت تاثیـر
قرار می گیرند . درPHاسیدی ، یونH+به میزان بیشتری ترشح و دفع شده و یون بیکربنات بازجذب می شود .
مقداری یون بیکربنات توسط خود کلیه ها ساخته میشود .
آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه های تشخیصی
*UIA؛ تجزیهی کامل ادرار–عملکرد کلیه را به صورت کلی می توان با این آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه سغجید و به سلامت نسبت کلیه ها
اطمینان پیدا کرد .
*PH؛ در محدودهای۱–۴٫۱می باشد که به میزان فعالیت و رژیم آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه بستگی دارد . در آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه های ادراری عمــًوما
PHادرار قلیایی می شود .
*Sp.Gr؛ وزن مخصوص ادرار را نشان می دهد که در حالت طبیعی در محدوده های۰۱۱/۳–۰۱۲/۳اســت . بستــه
به وضعیت هیدراتاسیون معیار است .
فیکس شدن مقدارSp.Grنسان دهنده ی اختلال است . علت افزایش آن می تواند حضور موادی مانند پروئئین و املاح
در ادرار و یا سنگ باشد . زمانیکه توبول ها دچار صدمه و آسیب شوند ؛Sp.Grکاهش می یابد . اگر مقــدار آن به کمتر
از۰۳۰/۳برسد و ثابت بماند نشان دهنده ی از بین رفتن۱/۱نفرون هاست .
( وزن مخصوص آب مقطــر را به صورت قراردادی ، در نظر می گیریم ؛ هر چقــدر نسبــت به آب مقطـر سنگین تر باشد
نشان دهنده ی وزن مخصوص ادرار است .
در دیابتInsipidusیا دیابت وابسته بهADHچونADHترشح نمی شود ، حجم ادارا بیمار افزایش می یابد . در این
ً
بیماران وزن مخصوص حدودا۰۰۱/۳می باشد . در دیابت ملیتوس۰۱۰/۳می باشد .
در تب و استفراغ های خیلی شدید چون شکست پروتئین رخ می دهدSPGRافزایش می یابد .۰۴۰/۳.

۱۶
Red Bloodcell *؛ دیده شدن۱–۳عدد در ادرار طبیعی است اما آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه از این آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه می آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه نشان دهنده ی التهاب
پروستات در آقایان ، عادت ماهیانه در خانم ها ، کانتوگذاری آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه ادراری یا سنگ باشد .
WBC *ً؛ معمولا۱–۱عدد بصورت آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه در ادرار دیده می شود . مقدار زیاد آن می تواند نشان دهنده ی التهاب و
عفونت باشد .
Cast *؛ در عفونت ها و سنگ های مجرای ادراری دیده می شوند .
*Epith cell؛ مقدار زیاد آن می تواند شاخص بر تخریب بافت باشد .
*کریستال؛در عفونت ها ، التهاب و آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه های کلیه و مجاری دیده می شوند .
* موادی مانند کتون و بیلی روبین؛نباید در ادار دیده شوند . کتون ها معمولا ً و آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه کتواسیدوز و بیلی رو بین در
اختلالات کبد و صفرا و لیز آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه دیده می شود .
* گلوکز و پروتئین؛نیز نباید در ادرار دیده شوند . شاخص نارسایی کلیه ؛ حضــــور پروتئین در ادرار است . در آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه
شرایط مثل تروها ،سر پا ایستادن های طولانی مدت ، ورزش های سنگین و دوران باردارای ممکن است دفع پروتئین در
ادرار رخ دهد .
آزمایشات خون
*BUN؛ یک بیو مارکر عمومی در نارسایی کلیه است که در بیماران آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه افزایش پیدا می کند محـدوده ی طبیعی آن
mg10–30میباشد. میزان آن تحتتاثیر رژیم غذایی، مایعات و شرایط بیمار قرار می گیرد . اوره حاصل متابولیسم مواد
غذایی پروتئین دارو متابولیسم آمینو اسیدهاست .BUNنیز همان است . چون اندازه گیری اوره از دقت کمتـری برخوردار
است به جای آنBUNرا اندازه میگیرند .
Bun = Blood urea Nitrogenنیتروژن موجود دراوره خون
BUNپایین بهندرتدیده می شود و نشان دهنده یOver loadمایعاتیا سوء تغذیه شدید است .
*کلیرنس کراتنیین ؛ متابولیت کراتین عضلات است . میزان طبیعی آن۴/۳–۰/۰می باشد و بستگی به حجــم عضلات
دارد . آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه کلیه و میزانGFRبراساس کلیرانس کراتنیین اندازه گیری می شود برای اندازه آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه آن نیاز به جمــع
آوری ادرار۱۴ساعته می باشد .
محدوده ی طبیعی کلیرنس کراتنیین۳۳۲–۳۳۰می باشد .

۱۷
در سندرم رابدومیولیزیس( سندرم کراش یا مارش ) بعلت تخریب عضلات ، افزایش سطحCrدیده می شود . در برخورد
با این بیماران در ابتدا باید درمان های محافظتی انجام شود وحجمآموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه اصلاح شود . همراه با این ترومـا ممکـــــن
است هایپرکالمی شدیدی نیز رخ دهد .
میزان پتاسیم آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه سلولی۳۲۰میلی اکی والان در آموزش آناتومی و فیزیولوژی کلیه پتاسیم خارج سلولیمیلی اکی والان۲–۲/۱میباشد.
در سندرم را بدومیولیز ، در اثر تخریب سلول ها محتویات آنها تخلیه شده و در نتیجه هایپرکالمی ایجاد می شود . تزریق
خون برای این افــراد موجب تشدید هایپرکالمی می شود .
از روی دو شاخص کلیرانس اینولین و پارا آمینو هیبورات (PAH) می توان به صـــورت دقیق اختلاتکلیـــــوی را
مشخص کرد اما بعلت تهاجمی بودن،برای بیماران چنین عملیاتی انجام نمی شود و فقط درتحقیقات آزمایشگاهــی
مورد استفاده قرار می گیرند .
روشهای تشخیصی رادیو گرافیک
روشهای مختلف رادیگرافی برای تشخیص بیماران کلیوی به کار میرود که شایع ترین آنهاKUB–Xray
IVPوانواع سونوگرافی و عکسبرداریهای کامپیوتری وMRI……..و
نشانگان سندرم نفروتیک
پروتئین اوری و به